Rudram Namakam Chamakam in English with Meaning:
Rudram Namakam Chamakam – Sri Rudram, also known as Rudraprasna, is a hymn devoted to lord Shiva. Sri Rudram comprises of two parts. The first part is known as Namakam (because of the repeated use of the word “Namo” in it) is found in the Krishna Yajurveda, Taittariya Samhita in the fourth chapter. The second part is known as Chamakam (because of repeated use of the word “Chame”) is found in the seventh chapter.
It is one of the most sacred and powerful Vedic hymns and is recited in poojas and homam by Vedic pundits for all-round benefits. Those who want to go through the meaning may please read Sanskrit phrases and English transliteration here.
Sri Rudram is found in the Krishna Yajurveda, Taittariya Samhita along with its companion text Chamakam. Check Sri Rudra Sukta also.
Mantras:
There are several mantras found in Sri Rudram that are used to bring great peace and enlightenment.Foremost among the mantras contained in Rudram is the Panchakshari Mantra;“Om namah Shivaya” Also found is the great mrytunjaya mantra;
“Tryambakam yajamahe Sugandhim pushtivardhanam Urvarurkamiva bhandhanamMrityor mukshiya mamirtate.”“He who has divine fragrance, who makes men powerful and full of plenty; Him we worship, the three-eyed Rudra. As easily as a ripe berry falls from its stalk, release me from death, and let me not turn away from immortality and enlightenment.”
The mantra most often used for aarti; the pujas that offer light to the deity;
“Namaste astu bhavagan vishvesvaraya mahadevaya triyambakaya
triupurantakaya trikal Agni kalaya kalagni Rudraya nilakanthaya
mrutyunjayaya sarveshvaraya sadashivaya sriman mahadevaya Namah”
“Let my salutations be to that great God who is the Lord of the universe; the great God who has three eyes and who destroys Tripura, the three Asura cities.
To that God who is the Dandhya time when the three sacred fires are lit; who is Rudra the fire that consumes the universe; whose throat is blue; who has conquered death; the Lord of all; the ever auspicious one; salutations to that glorious and great God.”
Maha Rudra Yagya:
The yajna is a process that blends the repeated repetition of the Sri Rudram and Chamakam with various procedures to both calm and empower the force of Rudra in our lives.
Throughout all of Vedic literature, the individual and the gods exist in a cooperative manner; one supporting and feeding the other. Verses 10 through 13 of Chapter three in the Bhagavad-Gita contain a clear reference to this; “Having created men along with yagya, the Lord of Creation (Prajapati) said; By yajna you will prosper and its performance will bring forth the fulfillment of your desires.”
“Through yajna you nourish and sustain the gods and those gods will, in turn, sustain you. By sustaining one another, you will attain the highest good.” “Nourished by the sacrifice, the gods will bestow on you the enjoyments you desire. But he who enjoys their gifts without offering to them is merely a thief.” The performance of these rituals takes three forms; Puja or aarti, Abishekam, and Homam. A puja is an offering of various items such as water, rice, fruit, flowers, light, and incense along with the repetition of some slokas and from 27 to 1008 names of the deity being worshipped. Aarti is a briefer form of the puja in which the offering is the light from burning camphor or ghee lamps along with the signing of appropriate slokas of only a few minutes in length.
As mentioned before, the deities all have their fierce aspects and the Abishekam is intended to soothe and pacify them. The offerings are primarily liquid or mixed with water. They include the following; water, milk, yogurt, buttermilk, ghee, sesame oil, sandal wood, turmeric, saffron, etc. Following the Abishekam the deity is dried and anointed with sandalwood and kumkum and dressed festively. The homam or fire ceremony is the most elaborate and time consuming of the rituals. It begins with an introductory sloka and puja for Ganesha who is always worshipped first in every ritual. Then the names and nakshatra (vedic constellation) of each sponsoring individual is read along with slokas that detail the time and place of the yagya, the reason it is being performed, the deities being worshipped, the rituals being performed and the desired results. This section is called the Sankalpam.
The arrangement of vessels used in the ritual always includes a curved pot full of water on which a coconut is placed surrounded by mango leaves or the equivalent. This is called a kalasam and can be quite simple or elaborate depending on the event. Following sankalpam, a Kalasa puja is performed in honor of the seven rivers of India and to invoke the god Varuna to bless and purify the water.
Then the pujas are performed, one for each of the deities for whom the yagya is being offered. The pujas will include the usual offerings of fruit and flowers, a selection of slokas, and 27 to 108 mantras (names) of the deity.
Then the homa fire is lit. First the priest purifies HIS implements and the fire area with water and sacred kusha grass. Then he offers coins as dakshina to the eight directions and their deities. Then he makes offerings to Agni, the god of fire (and incidentally one of the 11 forms of Rudra) who will consume and deliver the offerings of ghee, flowers, fruit, purification herbs, sandalwood, incense, fruits, and nuts.
Then the yagya itself begins. First, as always to Ganesha the remover of obstacles and then to each of the deities being worshipped in turn. Generally the homam uses relatively short introductory slokas and then large numbers of repetitions of the mantras (typically the moola mantra or gayatri). With each mantra the various ingredients are offered into the fire. So a typical mantra will be repeated 108 or 1008 times each time with the offerings into the fire. In the case of our Maharudram yagya, each day the 11 priests will chant Rudram 10 times from start to finish and then perform Rudra Homam with offerings being placed into the fire at the conclusion of every 2 line section. The entire process will take about 4 to 5 hours daily.
Rudram is divided into 11 sections called Anuvakas. In the first Anuvaka, Rudra is asked to turn away his Ghora rupa (fierce appearance) and to please keep his and his follower’s weapons at bay. Having been pacified, Rudra is requested to destroy the sins of those for whom it is being chanted This first Anuvaka is chanted to destroy all sins, obtain leadership and divine benevolence, protection from famine, freedom from fear, obtain food, and protect cows, for absence from untimely fear of death, of tigers, thieves, from monsters, devils, demons. It is also chanted as a shield (kavaca) for virulent fever, to cure diseases, fetal disorders, absolution from evils stars and bad karma, for the fulfillment of one’s desires, sumptuous rainfall, family protection, blessings with good children, fulfilment of all material desires and the destruction of enemies. In the second Anuvaka, Rudra is prayed to as one who pervades the earth and as the green foliage and heritage of medicinal herbs. He is asked to loosen the bonds of samsara (illusion). This Anuvaka is chanted for the destruction of enemies, possession of wealth, getting kingdom (getting Job) and possession of intelligence.
In the third Anuvaka Rudra is described as the Lord of thieves who exists in everything. He is Sarvatma; the self of all. In this context, we who are unenlightened have stolen the immortal status of the Self and replaced it with our own limited conception of ego. And in turn it is Rudra who will come and steal our ignorance from us, restoring us to our natural status of enlightenment. This Anuvaka is also chanted for the cure of diseases.
In the fourth Anuvaka, Rudra is described as the creator and worker of all kinds. He is the cause of both the significant and minor. This Anuvaka is chanted for the cure of tuberculosis, diabetics and leprosy.
In the fifth Anuvaka Rudra’s existence in running waters is praised and five activities are described (creation of the universe, preservation of it, destruction at the time of Pralaya, bondage in ignorance and the release or moksha).
In the sixth Anuvaka Rudra is identified with time (Kalarupa). He is described as the source of the different worlds, Shrutis (Vedas) and its essence in Vedanta. The fifth and sixth Anuvakas are chanted for the expansion of one’s own assets, victory against enemies, blessings for a son with the stature of Rudra, avoidance of a miscarriage and easy childbirth, averting difficult astrology and protection of one’s own son.
In the seventh Anuvaka all pervading presence in waters, rains, clouds, storms and its various forms are described. This Anuvaka is chanted for the increase of intelligence, improvement of health, wealth, progeny, clothes, cows, sons, education, lands, longevity and obtaining liberation. In the eighth Anuvaka Rudra is described as He who illumines other Gods and confers powers on them. He is seen as ever present in holy rivers and He who can absolve all sins. This Anuvaka is chanted for the destruction of enemies and possession of ones own kingdom (lands).
In the ninth Anuvaka the strength and power of attendant is celebrated because they illumine the Gods and the world and control the forces of the universe. This Anuvaka is chanted for obtaining gold, a good wife, a job, and the blessings of a son who will be devoted to Lord Shiva.
In the tenth Anuvaka Rudra is again asked to shed his fury and shower benevolence by displaying Pinaka bow without arrows and to gracefully appear with tiger skin on body with pleasing countenance ready to shower boons upon devotees. This Anuvaka is chanted for possession of wealth, cure of diseases, removal of fear, getting rid of the enmity of powerful people, absence of fear from all living beings, having the vision of Bhairava (Shiva in most fearful aspect), absence from dangers and fears, blessings and the absolution of sins.
In the eleventh Anuvaka Rudra’s accomplishments are profusely praised and benevolence is invoked with unconditional salutations. This Anuvaka is chanted for blessings of one’s progeny, the enhancement of longevity, visiting of sacred places, and acquiring knowledge of past, present and future.
Sri Rudram Namakam:
Namakam Anuvaka 1
OM NAMO BHAGAVATE RUDRAYA!
Namaste Rudra manyava utota ishave Namah |
Namaste astu dhanvane bahubhya muta te Namah ||
Meaning:
Oh! Rudra Deva! My salutations to your anger and also to your arrows. My salutations to your bow and to your two hands.
Ya ta Ishu shivatama shivam babhuva te dhanuh |
Shiva sharavya ya tava taya no Rudra mrudaya ||
Meaning:
Oh! Rudra! By favour of your arrow, bow, and quiver, which have shed their anger and turned auspicious, please render us happy.
Ya te Rudra Shiva tanura ghora papakashini |
taya nastanuva shantamaya girishanta bhichakashihi ||
Meaning:
Lord Rudra, who confer happiness, by that form of yours which is not terrible, which will not injure us, and which is highly auspicious, behold and illuminate us.
Yamishum giri shanta haste bibharsya stave |
shivam giritra tam Kuru ma higmsih purusham jagat ||
Meaning:
My Lord who dwells on Mount Kailas and confers gladness to all! You, who fulfills your vow of protecting all who serve you and take refuge in you; that arrow of yours which you hold ready to let fly, withhold it and make it tranquil and auspicious.
Shivena vachasa tva giri shacchavadamasi |
Yatha nah sarvam ijjaga dayakshmam sumana asatthu ||
Meaning:
Lord of Mount Kailash of the Vedas! We pray to attain you by our auspicious words. We ask that for all our days, this entire world will be free from ills and discord, and that we may live in amity and concord.
Adyavocha dadhivakta prathamo daivyo bhisak |
Ahimscha sarvan jam bhyayant sarvascha yatudhanyah ||
Meaning:
Let Him intercede on my behalf and speak in my favour, even Rudra, that foremost one, held high in honour by the gods, the physician. Let him annihilate the enemies of mine like scorpions, snakes, and tigers, and the unseen enemies like the Rakshasas, spirits and demons.
Asau yastamro aruna uta babhru sumangalah |
You chemam Rudra abhito dikshu shritaha Sahasra sho vaisagum heda imahe ||
Meaning:
This Sun who is copper-red when he arises, then golden-yellow, this highly auspicious and beneficent one is truly Rudra. These other Rudras who are quartered round about in all directions of this earth, may I ward off their anger by my praise.
Asau yo vasarpati nilagrivo vilohitah |
utainam gopa adrushanna drushannu daharyah |
Utainam vishva bhutani sa drusto mridayati nah
Meaning:
The black-throated Rudra who has assumed the form of the sun that glows red when rising. Him the cowherds, the women carrying water, and all the creatures behold. He, who is seen by all, let Him send happiness to us.
Namo astu nilagrivaya sahasrakshaya midhushe |
Atho you asya sattvano ham tebhyo karan namah ||
Meaning:
Let my salutations be to the blue-throated one, who has a thousand eyes. I also bow to his followers.
Pramuncha dhanvanastva mubhayorartni yorjyam |
yascha te hasta isavah para ta bhagavo vapa ||
Meaning:
Bhagavan Rudra, loosen the string from both ends of your bow. Remove out of sight the arrows from your hands.
Avatatya dhanustvam sahasraksha Shatesudhe |
Nishirya shalyanam mukha shivo nah sumana bhava ||
Meaning:
You having a thousand eyes, and bearing a hundred quivers, after loosening your bow, kindly blunt the edges of your shafts. Assume your peaceful and auspicious Siva form and become well-intentioned towards us.
Vijyam dhanuh kapardino vishalyo banavam uta |
Ane shanna syoushava abhurasya nishangathihi ||
Meaning:
Let the bow of Kapardin, Rudra of the matted locks, be without its string. Let there be no arrows in His quiver. Let His arrows lose their capacity to strike and pierce. Let His scabbard contain little power.
Ya te hetirmidhu stama haste babhuva te dhanuh |
Taya sman visvatastva mayakshmaya Paribbhuja ||
Meaning:
You, Oh showerer of blessings, with your weapons and the bow in Your hand, completely protect us.
Namaste astvayudhayana tataya dhrusnave |
Ubhabhyam muta te namo bahubhyam tava dhanvane ||
Meaning:
Let there be salutations to your sturdy and potent weapons, and also to both your hands and your bow.
Pari te dhanvano hetir asman vrunaktuvisvatah |
Atho ya ishudhis tavare asmannidhehi tam ||
Meaning:
Let the arrow of your bow spare us in all ways. And place your quiver of arrows far away from us.
Namasteastu bhavagan vishvesvaraya mahadevaya
triyambakaya triupurantakaya trikalagni kalaya kalaagni
Rudraya nilakanthaya mrutyunjayaya sarveshvaraya sadashivaya
Sriman mahadevaya Namah
Meaning:
Let my salutations be to that great God who is the Lord of the universe; the great God who has three eyes and who destroys Tripura, the three Asura cities.
To that God who is the Dandhya time when the three sacred fires are lit; who is Rudra the fire that consumes the universe; whose throat is blue; who has conquered death; the Lord of all; the ever auspicious one; salutations to that glorious and great God.
Namakam Anuvaka 2
Namo Hiranya bahave senanyou disham ca pataye namo|
Meaning:
Salutations to Lord Rudra with the golden arms, the leader of hosts, to the Lord of the four direction, salutations.
Namo vrukshebhyo harikeshebhyah pashunam pataye namo Namah||
Meaning:
Salutations to the trees tufted with green leaves; salutations to the Lord of the cattle.
saspincharaya tvishimate pathinam pataye namo|
Meaning:
Salutations to Him who is light youllow-red tinged and radiant; to the Lord of the pathways, salutations.
Namo babhlu shaya vivyadhinen nanam Pataye namo ||
Meaning:Salutations to Him who rides on the bull, to him who has the power to pierce all things, to the Lord of food, salutations.
Namo harike shayopavitine pustanam pataye namo ||
Meaning:Salutations to Him who is always black-haired, who wears the yajnopavita (sacred thread); to him the Lord of the sleek, salutations.
Namo bhavasya hetyai jagatam pataye namo |
Meaning:Salutations to Him the instrument that destroys Samsara (Ignorance); to the Lord of all the worlds, salutations.
Namo Rudrayata ta vine kshetranam pataye namo namah |
Meaning:Salutations to Him who protects the world by the might of His drawn bow, to Rudra the destroyour of all miseries; to the Lord of the fields and sacred places, salutations.
Suta yahantyaya vananam pataye namo |
Meaning:Salutations to the charioteer, He who cannot be overcome and slain. Salutations to the Lord of the forests.
Namo rohitaya stha pataye vrikshanam pataye namah |
Meaning:Salutations to the red One, the Lord; to the Lord of trees, salutations.
Namo mantrine vanijaya kakshanam pataye namah||
Meaning:Salutations to the counselor of assemblies, the chief of traders, to the Lord of dense impenetrable clumps and clusters of thickets, salutations.
Namo bhuvantayou varivaskrutayau shadhinam pataye namo ||
Meaning:Salutations to Him who has created the world and spread it broad, the creator of riches and lover of those who are devoted to Him; to the Lord of all vegetation,
salutations.
Nama ucchair ghoshaya krandayate pattinam pataye namo |
Meaning:Salutations to Him of the fearsome war cry, who causes His enemies to weep. To the leader of the foot-soldiers, salutations.
Namah krutsnavitaya dhanvate satvanam pataye namah ||
Meaning:Salutations to Him who surrounds His enemies completely, and cuts off their retreat by running swiftly after the retreating stragglers; to the protector of the good who have taken refuge under Him, salutations.
Namakam Anuvaka 3
Namah sahamanaya nivyadhina avyadhin inam pataye namah |
Meaning:Salutations to Him who cannot only withstand the shock of the onset of His enemies, but overpower them. He who can effortlessly pierce His enemies; the Lord of those who can fight on all sides, salutations to Him.
Namah kakubhaya nishanginestenanam pataye namo |
Meaning:Salutations to Him who stands prominent, the wielder of the sword; to the prince of thieves, salutations.
Namo nishangina ishudhimate taskaranam pataye namo |
Meaning:
Salutations to Him who holds a dart in His hand to fit in His bow, who has a quiver in His back; to the Lord of those who thieve openly, salutations.
Namo vanchate pari vanchate stayunam pataye namo |
Meaning:Salutations to Him who worming himself into the confidence of others cheats them occasionally, and He who cheats them systematically; to Him pretending to be an acquaintance steals and misappropriates articles, salutations.
Namo nicherave paricharayaranyanam pataye namo |
Meaning:Salutations to Him who moves about guardedly ever with intention to steal; to Him who moves amidst crowds and thronged places for pick-pocketing; to the Lord of forest thieves, salutations.
Namah shrukavibhyo jigham sadbhyo mushnatam pataye namo |
Meaning:
Salutations to Him who is in the form of those who protect themselves in armor, who want to kill others; to the Lord of those who want to steal crops and wealth, salutations.
Namo simadbhyo naktam charadbhyah prakruntanam pataye namo ||
Meaning:Salutations to Him who is in the form of swordsmen who wander about at night; to the Lord of those who kill and seize others possessions, salutations.
Nama ushnishine giricharaya kuluncha nam pataye namo |
Meaning:
Salutations to Him who wears a turban, who wanders about the mountains; to the leader of the landlords, salutations.
Nama ishumadbhyo dhanvavibhyascha vo namo |
Meaning:
Salutations to you who bear darts, who carry bows; to you salutations.
Nama atanvanebhyah pratida dhane bhyascha vo namo|
Meaning:
Salutations to you who string your bows and you who fit arrows in them; to them my salutations.
Nama ayacchadbhya visrujad bhyascha vo namo|
Meaning:
Salutations to you who pull the bowstrings and let fly the shafts; to you salutations.
Namo syadbhyo vidhyad bhyascha vo namo ||
Meaning:Salutations to you who loosen the arrows and pierce the persons you aim at; to you salutations.
Nama ashinebhyash shayane bhyascha vo namo |
Meaning:
Salutations to you Rudras who are seated and who are reclining, salutations.
Namah svapadbhyo jagrad bhyascha vo namo |
Meaning:
To you Rudras who are in the form of those who are asleep and awake, salutations.
Nama stishthadbhyo dhavad bhyascha vo namo |
Meaning:To you Rudras who are in the form of those who stand and those who run, salutations.
Namah sabhabhya sabhapati bhyascha vo namo|
Meaning:To you Rudras who are in the form of those who sit as members of assemblies and those who preside over them, salutations.
Namo ashvebhyo svapati bhyascha vo namah ||
Meaning:To you Rudras who are in the form of horses and those who command them, salutations.
Namakam Anuvaka 4
Nama avyadhinibhyo vividhyanti bhyascha vo namo |
Meaning:Salutations to you who can hit and pierce from all sides, and you who can pierce in diverse and manifold ways.
Nama uganabhya strumhati bhyascha vo namo |
Meaning:Salutations to you who are in the form of the superior female Gods and the fierce vengeful and powerful Goddesses.
Namo grutsebhyo gratsapati bhyascha vo namo |
Meaning:Salutations to you the covetous and greedy, and the leaders of such men.
Namo vratebhyo vrata pati bhyascha vo namo |
Meaning:Salutations to you of diverse crowds and races, and the leaders of them.
Namo ganebhyo Ganapati bhyascha vo namo |
Meaning:Salutations to you Ganas and their lords.
Namo virupebhyo vishvarupe bhyascha vo namo
Meaning:Salutations to you who assume grotesque and monstrous forms and other diverse shapes.
Namo mahadbhyah kshullake bhyascha vo namo
Meaning:Salutations to you the great ones and the small ones.
Namo rathibhyo rathe bhyascha vo namah
Meaning:Salutations to you who ride in chariots and you who ride on no conveyance, but walk on foot.
Namah senabhya senani bhyascha vo namah
Meaning:Salutations to you who are in the form of chariots and those who own them.
Namah kshattrubhya sangrahitru bhyascha vo namah
Meaning:Salutations to you in the form of armies and the leaders of such armies.
Nama stakshabhyo ratha kar bhyascha vo namah
Meaning:Salutations to you who are in the form of those who teach the chariot driving to others, and those who drive the vehicles themselves.
Namah kulalebhyah karmare bhyascha vo namah
Meaning:Salutations to you who are in the form of carpenters and fashioners of chariots.
Namah punjishtebhyo nishade bhyascha vo namah
Meaning:
Salutations to you who are in the form of those who mold clay and make mud vessels, and artisans working in the metals.
Nama ishukrudbhyo dhanva krud bhyascha vo namah
Meaning:
Salutations to you who are in the form of flowers who net flocks of birds and fishermen who net shoals of fish.
Namo mrugayubhyah sva ni bhyascha vo namo
Meaning:
Salutations to you who are in the form of makers of arrows and bows.
Namah svabhyah svapati bhyascha vo namah
Meaning:Salutations to you who are in the form of hunters and that of the leaders of the hounds.
Namakam Anuvaka 5
Namo bhavaya cha Rudraya cha
Meaning:Salutations to Him who is the source of all things and to Him who is the destroyer of all ills.
Namah sharvaya cha pashupataye cha
Meaning:Salutations to the destroyer and to the protector of all beings in bondage.
Namo nilagrivaya cha shiti kanthaya cha
Meaning:Salutations to Him whose throat is black and whose throat is also white.
Namah kapardine cha vyuptake shaya cha
Meaning:Salutations to Him of the matted locks, and to Him who is clean-shaven.
Namah sahasrakshaya cha shatadhanvane cha
Meaning:Salutations to Him who has a Thousand eyes and a hundred bows.
Namo giri shaya cha sipivishtaya cha
Meaning:Salutations to Him who dwells on the mount and who is in the form of Vishnu.
Namo middhushta maya ceshumate cha
Meaning:Salutations to Him who showers blessings very much and who bears arrows.
Namo hrasvaya cha vamanaya cha
Meaning:
Salutations to Him who assumes a small size, and Him who is in the form of a dwarf.
Namo bruhate cha varshiyase cha
Meaning:Salutations to the great and majestic one, to Him who is full of all excellence.
Namo vruddhaya cha samvrudhvane cha
Meaning:Salutations to the Ancient One who is loudly praised by the scriptures.
Namo Agriyaya cha prathamaya cha
Meaning:Salutations to Him who was before all things and who is foremost.
Nama Ashave chajiraya cha
Meaning:Salutations to Him who pervades all and moves swiftly.
Namah shrighriyaya cha shibhyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in fast moving things and in headlong cascades.
Nama urmyaya chavas vanyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in great waves and in the still waters.
Namah srotasyaya cha dvipyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the floods and in the islands.
Namakam Anuvaka 6
Namo jyoushthaya cha kanishthaya cha
Meaning:Salutations to Him who is senior and who is junior.
Namah purvajaya chaparajaya cha
Meaning:Salutations to Him who was born before all and who will be born after all.
Namo Madhya maya chapagalbhaya cha
Meaning:Salutations to Him who appears in the middle, and who appears undeveloped.
Namo jaghanyaya cha, budhniyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is born from the back side and from the under side.
Namah shobhyaya cha, prati saryaya cha
Meaning:Salutations to Him who is born in the mixed world of good and bad and in things that move.
Namo yamyaya cha, kshemyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the worlds of Yama and in the worlds of safety.
Nama urvaryaya cha khalyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the form of the bountiful fields and the threshing floors.
Nama shlokyaya chavasanyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is praised by the Vedic Mantras and who is expounded in the Vedantic Upanishads.
Namo vanyaya cha, kakshyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the form of trees in the forests and of creepers in the shaded areas.
Namah shravaya cha pratisravaya cha
Meaning:Salutations to Him who is sound and the echo of the sound.
Nama asu shenaya chashurathaya cha
Meaning:Salutations to Him whose armies move swiftly and who rides on a swift chariot.
Nama shuraya cha, chavabhindate cha
Meaning:Salutations to the warrior, He who pierces his enemies.
Namo varmine cha, varuyour cha
Meaning:Salutations to Him who is clad in armor Himself, and who has provided for the safety of His charioteer.
Namo bilmine cha kavacine cha
Meaning:Salutations to Him who wears a helmet and breast-plate.
Namah shrutaya cha shrutasenaya cha
Meaning:Salutations to Him who is praised in the Vedas and whose army is also praised.
Namakam Anuvaka 7
Namo dundubhyaya chahananyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is the kettle drum and who is also the drum stick.
Namo dhrusnave cha pramrushaya cha
Meaning:Salutations to Him who never turns his back in fight, but is at the same time prudent.
Namo dutaya cha, prahitaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the form of the messenger and the representative sent for special purposes.
Namo nisangine cheshudhi mate cha
Meaning:Salutations to Him who has a sword and a quiver of arrows.
Nama stikshneshave chayudhine cha
Meaning:Salutations to Him having keen shafts and all weapons.
Namah svayu dhaya cha sudhanvane cha
Meaning:Salutations to Him bearing a beautiful and powerful weapon and bow.
Namah srutyaya cha payouraya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the narrow footpaths and the broad highways.
Namah katyaya cha nipyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the narrow flow of waters and in their descent from higher to lower levels.
Namah sudyaya cha, sarasyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the marshy and muddy places and in the lakes.
Namo nadyaya cha, vaishantaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the flowing waters of rivers and in the still waters of mountain tarns.
Namah kupyaya chavatyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the wells and in the pits.
Namo varshyaya cha chavarshyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is born in the rivers as river water and in the absence of rains.
Namo meghyaya cha, vidyutyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the clouds and in the lightning.
Nama idhriyaya chatapyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the glittering white autumn clouds and who is in the rains and mixed with sunshine.
Namo vatyaya cha, reshmiyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the rains accompanied by winds and in the rains accompanied by hail.
Namo vastavyaya cha vastupaya cha.
Meaning:Salutations to Him who is household wealth and the guardian deity of the household.
Namakam Anuvaka 8
Namah somaya cha Rudraya cha
Meaning:Salutations to Him who is with His consort Uma.
Namastamraya charunaya cha
Meaning:Salutations to Him who is red and rosy-red also.
Nama shangaya cha pashupataye cha
Meaning:Salutations to Him who brings happiness and who is the Lord of all creatures.
Nama ugraya cha bhimaya cha
Meaning:
Salutations to Him who is fierce and strikes terror at sight into His enemies.
Namo Agrevadhaya cha dure vadhaya cha
Meaning:Salutations to Him who kills in front and from afar.
Namo hantre cha haniyase cha
Meaning:Salutations to Him who is in the form of everyone who slays, and who kills all at the time of Pralaya.
Namo vrukshebhyo harikeshebhyo
Meaning:
Salutations to the stately trees with green tufts of leaves.
Nama staraya
Meaning:Salutations to Him who is the Pravana mantra; Om.
Namash shambhave cha mayo bhave cha
Meaning:Salutations to Him who is the source of happiness here and hereafter.
Namah shankaraya cha mayaskaraya cha
Meaning:Salutations to Him who is inherently of the nature of conferring happiness directly in this world and the world hereafter.
Namah Shivaya cha shivataraya cha
Meaning:Salutations to Him the auspicious one, who is more auspicious than all others.
Nama stiryouraya cha kulyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is ever present in holy places and on the banks of the rivers.
Namah paryaya chavaryaya cha
Meaning:Salutations to Him who stands in the further shore and on this shore.
Namah prataranaya chottaranaya cha
Meaning:Salutations to Him who ferries men over the sins and evils of Samsara (the Illusions of the world), and who by the grant of knowledge ferries them over Samsara altogether.
Nama ataryaya chaladyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is born again and again in Samsara and who taste the fruits of Karmas in the form of Jiva.
Namah shaspyaya cha, phenyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the form of tender grass and foam.
Namah sikatya ya cha pravahyaya cha.
Meaning:Salutations to Him who is in the form of the sands and flowing water.
Namakam Anuvaka 9
Nama irinyaya cha prapayouraya cha,
Meaning:Salutations to Him who abides in saline tracts and in trodden pathways.
Namah kigim shilya cha kshayanaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the rocky uninhabitable and rugged tracts and in habitable places.
Namah kapardine cha pulastayou cha,
Meaning:Salutations to Him who binds His matted locks and wears them majestically like a crown and Him who ever stands before His devotees.
Namo goshyouraya cha, grihyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the cow pens and in the homesteads.
Nama stalpyaya cha, gehyaya cha,
Meaning:Salutations to Him who reclines on couches and who takes his ease in stately store yard buildings.
Namah katyaya cha, gahvareshthaya cha,
Meaning:Salutations to Him who is in the thorny impenetrable forest places and in accessible mountain caves.
Namo hradayyaya cha niveshpya ya cha
Meaning:Salutations to Him who is in deep waters and in the dew drops.
Namah pam savyaya cha rajasyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the visible and invisible dust.
Nama shuskyaya cha Harityaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in dry things and green things.
Namo lopyaya cholapya cha
Meaning:Salutations to Him who exists in hard places which do not sustain even grass and in coarse and other grasses.
Nama urvyaya cha surmyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the earth and in the fair waves.
Namah parnyaya cha parnashadyaya cha
Meaning:Salutations to Him who is in the green leaves and the dried ones.
Namo paguramanaya chabhighnate cha,
Meaning:Salutations to the Rudraganas (soldiers of Rudra)who have their weapons uplifted and who strike from the front.
Nama akkhyidate cha, prakkhi date cha,
Meaning:Salutations to them (Rudraganas) who afflict slightly and also grievously.
Namo vah kirikebhyo devanam hrudayou bhyo,
Meaning:Salutations to you who shower wealth and who dwell in the hearts of the Gods.
Namo vikshina kebhyo,
Meaning:Salutations to you who are not liable to decay (and who abides in the hearts of the Gods).
Namo vichinvakte bhyo,
Meaning:Salutations to you who search and examine the good and bad that each one does (and who abides in the hearts of the Gods).
Nama anir hatebhyo
Meaning:Salutation to them who have rooted out sin utterly (and who abides in the hearts of the Gods).
Nama amivaktebhyaha ||
Salutation to them who have assumed a gross form and stand in the material shape of the universe (and who abide in the hearts of the Gods).
Namakam Anuvaka 10
Drape Andha saspate daridran nilalohita, esham purushanam
esham pushunam ma bhermaro mo esham kim chanamamat
Meaning:You who makes sinners lead contemptible lives, Lord and dispenser of food. You who choose to remain poor amidst your riches. You are dark in the neck and red elsewhere. Frighten not our near and dear persons or our cattle. Let not even one among them perish or get ill.
Ya te Rudra Shiva tanu Shiva vishvaha bheshaji, Shiva Rudrasya Bhesaji tasya no mruda jivase ||
Meaning:Oh Lord Rudra! By that form if your which is peaceful and auspicious, more highly auspicious since it is a panacea for human ills for all days, most highly auspicious since by the grant of knowledge and illumination, it utterly uproots ignorance and the entire misery of samsara, by that gracious form of your make us lead a full and happy life.
Imam Rudraya tavase kapardane kshayadviraya
Prabhara mahe matim,
Yatha na sha masa dvipade chatushpade vishvam pushtam
Grame asminnana turam |
Meaning:May we foster and cherish this attitude of mind towards Rudra even, the strong one with the matted locks, opposing whom his enemy warriors are defeated and meet their doom. May we adopt a mental inclination which results in Rudra maintaining friendship with our human relations and our wealth of cattle; sleek
and content.
Mruda no Rudrota no maya skrudhi kshayadviraya
Namasa vidhema te, yacchamcha yoscha manurayaje pita
Tadshyama tava Rudra pranitau ||
Meaning:Lord Rudra! Confer on us happiness in this world, and in the next. You who has destroyed our sins, we shall serve and worship you by our salutations. That freedom from sorrow which Manu, our progenitor, sought for and the happiness which he obtained, we shall taste it, if You are inclined and gracious to us.
Ma no mahanta muta ma no arbhakam ma na ukshanta Muta ma na ukshitam,
ma no vadhih pitaram mota Mataram priya ma nastanuvo Rudra ririshaha ||
Meaning:Lord Rudra! Afflict not the elders in our midst, nor the tender babe, nor the procreating youth, nor the child in the womb, nor the father or mother, nor our bodies dear to us.
Ma nastoke tanayou ma na ayusi ma no goshu ma no Ashveshu ririsaha |
Viranma no Rudra bhamito vadhirhavi – shmanto namasa vidhema te ||
Meaning:Lord Rudra! Getting angry at our transgressions hurts not only our children, our sons in particular, but also our cattle and horses, and our warriors. Making offerings into the sacred fire, we shall serve and calm you by our Namaskars (salutations).
Aratte goghna uta purushaghne kshayadviraya sumna masme Te astu, Raksha
cha no adhi cha deva bruhyatha cha nah Sharma yacchavi barhah ||
Meaning:Oh Deva! Let that terrible form of yours be far away from us—that which afflicts our cattle, our sons and grandsons, and wastes your enemy warriors. Let that form which confers happiness be near to us. Protect us. Recommend us to the other Gods and bespeak in our favor. You who increases the happiness of both worlds. Please confer happiness upon us.
Stuhi shrutam garta sadam yuvanam mrugannabhima mupahat numugram,
mruda jaritre Rudra Satvano anyante asmanniva pantu senaha ||
Meaning:I praise you the famous one, seated in the heart, the ever-youthful, terrible like the lion, fierce for the purpose of destruction. Lord Rudra, having been praised by us, let your armies strike at others than us.
Parino Rudrasya hetir vrunaktu pari tve shasya durmati raghayoho |
Ava sthira maghavad bhyastanushva midhvasttokaya tanayaya mridaya
Meaning:Let the weapon of Rudra give us wide berth. Let the fixed displeasure of Rudra blazing with just anger based on our sins, and keen to punish us, depart from us. Showerer of Blessings! Your purpose and your shaft are ever unerring; loosen them in regard to us; we who approached you with sacrifices and prayers. Make our sons and their sons happy.
Midhushthama shivatama shivo nah sumana bhava parame vriksha Ayudhan
nidhaya krittim vasana achara pinakam bibhradagahi |
Meaning:Supreme showerer of blessings. Supreme auspicious One! Be auspicious and beneficent, and bear goodwill to us. Place your threatening and hurtful weapons on some tall and distant tree. Approach us wearing your elephant hide garment. Come bearing your Pinaka bow.
Vikirida vilohita Namaste astu bhagavaha, Yaste sahasragam hetayo
nyamasmanniva pantu tah ||
Meaning:Showerer of wealth! You white One! Lord Bhagavan! Salutations to you. Let your thousands of weapons not destroy us, but rather destroy our enemies.
Sahasrani sahasradha bahuvostava hetayah |
Tasamishano bhagavah parachina mukha krudhi ||
Meaning:In your arms exist thousands of kinds of weapons in thousands of numbers. But Bhagavan, You art Lord and master of them. Turn their hurtful faces away from us.
Namakam Anuvaka 11
Sahasrani sahasrasho you Rudra Adhi bhumyam, teshagam
Sahasra yojane vadhanvani tanmasi ||
Meaning:Those Rudras who live on the face of the earth in thousands of varieties, we shall cause the strings of their bows to be loosened, and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
Asmin mahatyarnaven tarikshe bhava adhi
Meaning:Those Rudras who dwell in the sublime ocean and the space between sky and earth, we shall cause the strings of their bows to be loosened and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
Nila griva shiti kantha sharva adhah kshama charah
Meaning:The Rudra Ganas, blue throated, where the Kalakuta poison rested; and white throated in other portions; those Rudras who dwell in the nether regions; we shall cause the strings of their bows to be loosened, and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
Nila griva shiti kantha divam Rudra upashritaha||
Meaning:Blue throated where the poison rested and elsewhere white throated Rudras who dwell in the heaven, we shall cause the strings of their bows to be loosened, and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
Yo vrikshesu saspinjara nilagriva vilohitaha,
Yo bhutana madhi patayo vishikhasah kapardianaha,
Meaning:Those Rudras of the color of tender grass who are black throated, those who are red in color, who live in trees, we shall cause the strings of their bows to be loosened, and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
You annesu vividhyanti patresu pibato janan
Meaning:Those Rudras who stand in the food and in the liquids, and pierce the persons who eat the food and drink the liquids, we shall cause the strings of their bows to be loosened, and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
You patham pathi rakshaya ailabruda yavyudhah,
Meaning:Those Rudras who are the protectors of the pathways, the givers of food, who fight with one enemies, we shall cause the strings of their bows to be loosened, and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
You tirthani pracharanti srukavanto nisanginah
Meaning:Those Rudras who haunt the sacred places wearing short daggers and long swords, we shall cause the strings of their bows to be loosened, and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
You etavanta scha bhuyam sascha disho Rudra vitasthire,
Meaning:Those Rudras so far mentioned, and over and above them, who have entered the quarters and occupied them, we shall cause the strings of their bows to be loosened, and the bows themselves to be deposited thousands of yojanas far away from us.
Tesagam sahasra yojane vadhanvani tanmasi.
Meaning:Those Rudras who are on this earth, to whom food turns into shafts, I bow to them with my speech. With my ten fingers joined, I bow to them with my body facing the east, the south, the west, the north, and upwards, I bow to them with my mind. May they render me happy. Oh Rudras, to whom we bow! I consign him whom we hate and he who hates us, into your yawning mouths.
Namo Rudrebhyo you pruthivyam you ntarikshe, You divi yousa mannam vato
varsamisa vastebhyo Dasha cirdasha dakshina dasha prati cirda sho
dicirda shor Dhvastebhyo Namaste no mridayantu te yam dvismo Yascha no
dvestim tam vo jambhe dadhami.
Meaning:
Those Rudras who dwell in the middle region between the heaven and the earth, for whom the wind furnishes the shaft, salutations to them. With the ten fingers joined, I bow to them in the east, the south, the west, the north and upwards. Salutations to them. May then render me happy. They whom we hate, and they who hate us, I consign them into their yawning mouths. Those Rudras who dwell in heaven, to whom rain serves as a shaft, salutations to them. With the ten fingers joined, I bow to them in the east, the south, the west, the north and upwards. Salutations to them. May then render me happy. He whom we hate, and he who hates us, I consign them into your yawning mouths.
Tryambakam yajamahe sugandhim pushtivardhanam urvarurkamiva
bhamdhanam mrityor mukshiya mamritate.
Meaning:
He who has divine fragrance, He who makes men powerful and full of plenty, Him even we worship, the three-eyed Rudra. Like a ripe berry from its stalk, release me from death, and let me not turn away from immortality and enlightenment.
Yo Rudro agnau yo apsu ya oshadhishu yo Rudro vishva bhuvana vivesha tasmai Rudraya namo astu
Meaning:That Rudra who has even entered into and pervaded fire, the waters, vegetation, and all the worlds, let my salutations be to that Rudra.
Tamu shthuti yah svishuh sudhanva yo vishvasya shyati bheshajasya
Yakshvamahe saumanasaya Rudram namo bhrdevamasuram duvasya
Meaning:He who holds a beautiful and powerful shaft and a strong bow, He who is the source and repository of all medicines, praise Him alone. To gain the favor and goodwill of that supreme and effulgent God Rudra, let us worship Him, honor and adore Him by salutations.
Ayam me vishvabhesajo yam shivabhimarshanaha
Meaning:Due to its contact with the Linga image, this right hand of mine is fortunate. Indeed this hand of mine is a panacea for all human beings for all ills.
Yo te sahasramayutam pasha mrityo martyaya hantave
Tanyagyasya mayaya sarvanava yajamahe
Meaning:Oh Death in the form of Rudra. Those countless nooses of yours by which You destroy all mortal creatures, we shall loosen them by the efficiency of our worship of you.
Mrityave Svaha, Mrityave Svahaha
Meaning:I offer this sacred food offering in sacrifice to Rudra the Destroyer.
OM Namo Bhagavate Rudraya
Vishnave mrityume pahi
Meaning:
Om. Salutation to the omnipresent Bhagavan Rudra. Protect me from death.
Prananam granthirasi rudro ma vishantakaha.
Tenan nenapyayasva.
OM Namo Bhagavate Rudraya Vishnave mrityume pahi
Prananam granthirasi rudro ma vishantakaha.
Tenan nenapyayasva.
Meaning:
Kamadhenu, the divine cow discovered the hymns by which the gods are invoked. Manu was the sacrificer. Brihaspathi repeated the Sasthra Mantras which gladden. May the Visva Devas praised in the hymns and Mother Earth not cause me any suffering. Let me think sweet thoughts; let me perform sweet actions which bear sweet fruits; let me bear sweet offerings, let my speech and praise be sweet; let me utter words which sound sweet to the Gods; let me utter sweet words to men who would lend their ears. Let the Gods illumine me and render my speech sweet. Let the Prithis, the forefathers feel glad and approve of me.
END OF NAMAKAM
Sri Rudram Chamakam:
After praying and identifying Rudra with everything in the Namakam, the Chamakam is recited, in which the devotee identifies himself with Lord Shiva and asks him to give him everything!!
This excellent prayer is intended for the bulk of the people and everything to be cherished in the world is included in this ascend to the state of Jnani to attain Moksha i.e. eternal happiness. Chamakam assures granting of what all you ask in a full throated manner unabashed. The creator makes no distinction between the things of the world and the other world. Both belong to him and desire born out of Virtue is really a manifestation of divinity and Dharma.
Chamakam furnishes completely the ideal of human happiness and defines in the highest degree the desires and do not delimit to be asked or to be granted. In the First Anuvaka prayer is made to keep fit in the human being his vitalities internal and sensory organs and mind hale and healthy, a long and peaceful and happy old age.
The Second Anuvaka prominence and leadership, common sense, intellectual acumen, capability to face trying circumstances, Spiritual elevation, worldly splendor and enjoyments.
The third develops innate urge of God and meditative flights and spiritual ecstasy, service to Divinity and humanity and a condition where the world wants him and he wants the world for upliftment.
The fourth assures of courtesy, the fitness of the body and the best food for the body, cosy and comfortable.
The fifth asks for the Nava ratnas, the precious stones and all the animals to sub-serve his interest and the qualified materials best in their form for his rituals.
The sixth emphasizes the importance of Indra as a co-sharer in the offerings to the other Gods. This makes him big to get the major obtainers of Havis among all Gods and his special honor and supremacy.
The Seventh lists the various instruments necessary for some and sacrifices in the “Homa Kunda”, the site of offerings to the fire God with Svahakara.
The ninth is the prime prayer consists of all the contents of four Vedas.
The tenth invokes all the biological species to co-operate in his daily wealth and also for the sacrificial fire. It also involves higher spiritual elevations and makes it as Jnana Yajna.
The Eleventh Anuvaka brings out the long list of benedictions asked for in the odd divine number and even human numbering. Chamakam roots are firmly implanted in the worldly desires ultimately leading to divine fulfillment. It is prayed that the Divine is immortal, infinite and is the cause of earth and heaven, space and time, reborn after the end of everything and is the presiding deity.
Chamakam Namakam caiva purusa suktam tathaiva ca |
Nityam trayam prayunjano Brahmaloke mahiyate ||
Meaning:He who ever recites Namakam and Chamakam along with Purusa suktam daily will be honoured in Brahmaloka.
Chamakam Anuvaka 1
Om Agnaavishhnuu sajoshhasemaa vardhantu vaam girah
Dyumnairvaajebhiraagatamh
Vaajashcha me prasavashcha me prayatishcha me
prasitishcha me dhiitishcha me kratushcha me
svarashcha me shlokashcha me shraavashcha me
shrutishcha me jyotishcha me suvashcha me
praanashcha me apaanashcha me vyaanashcha me
asushcha me chittam cha ma aadhiitam cha me
vaakcha me manashcha me chakshushcha me
shrotram cha me dakshashcha me balam cha ma ojashcha me
sahashcha ma aayushcha me jaraa cha ma aatmaa cha me
tanuushcha me sharma cha me varma cha me
angaani cha me asthaani cha me paruushhi cha me shariiraani cha me
Meaning:
Let God grant me food, permit me to eat the food, ensure the purity of food and keen desire to relish, digest and cause it to obtain. Let me recite, chant Vedic mantras with Specific intonation with pleasing and absorbing voice with proper hearing, mental alacrity and bless me to reach the abode of Gods. Cause the proper functioning of the three airs prana, Apana and Vyana and the mukhya prana circulation and the secondary airs of udana and samana mental knowledge, powerful speech and a perfect and harmonious mind, Keen vision and hearing, healthy and active functioning of sense organs, highest intelligence (ojas) and the strength and virility and vigour to crush the enemies, assured longevity and honorable old age; and a sustainable egotisml and a sound and well built body with full happiness ensuring protection to all the limbs and well built body with full happiness ensuring protection to all the limbs and well-arranged bones and joints. Ensure birth in esteemed and noble bodies forever and in the future.
These thirty six items are prayed in this Anuvaka for the body which is the cornerstone for upholding Dharma.
Chamakam Anuvaka 2
Jyaishhthyam cha ma aadhipathyam cha me manyushcha me
bhaamashcha meamashcha meambhashcha me
jemaa cha me mahimaa cha me varimaa cha me
prathimaa cha me varshhmaa cha me draaghuyaa cha me
vriddham cha me vriddhishcha me satyam cha me
shraddhaa cha me jagachcha me dhanam cha me
vashashcha me tvishhishcha me kriidaa cha me
modashcha me jaatam cha me janishhyamaanam cha me
suuktam cha me sukritam cha me vittam cha me
vedyam cha me bhuutam cha me bhavishhyachcha me
sugam cha me supatham cha ma riddham cha ma riddhishcha me
kliptam cha me kliptishcha me matishcha me sumatishcha me
Meaning:
I implore you for granting of these to me. Recognition as the most cherished senior and eminent person overriding among men; combat resentment and control internal anger, and the outward manifestation of anger; and the in depth mind and general character, and obtaining sweet waters; commanding and victory over enemies. The wealth and fame derived by me, from these successes, longed and valued by others; Increase of my worldly possessions, and my offspring and perennial progeny to posterity and superiority born out of knowledge and personality, conscious of truth always, discipline and staunch belief in Vedas and scriptures in the days ahead and enhancement in both movable and immovable assets and treasure in Gold and Silver and in the special attractiveness and personal charm, Feeling pride of body; and in the diversion towards sports and other games and the pleasures accrued by such avocations and all that I inherited through heritage and for future acquisitions and proficiency in Vedic mantras and the auspiciousness derived due to the conduct of such sacred rites and rituals. The wealth of past and future prosperity with great advanced strides with excellent and harmonious resorts for my stay and recreation as a diversion, secured and well guarded path ways for my movements of coming and going, assured increased spiritual benefits and merits during and after life and all befitting sumptuous requirements to make my life journey most pleasing and comfortable and the will and ability to put them for efficient use, perfect and balanced intellect and wisdom and the dexterity to tackle difficult situation gloriously with tremendous success.
These thirty eight things are requested in this Anuvaka.
Chamakam Anuvaka 3
Shancha me mayashcha me priyam cha menukaamashcha me
kaamashcha me saumanasashcha me bhadram cha me
shreyashcha me vasyashcha me yashashcha me
bhagashcha me dravinam cha me yantaa cha me
dhartaa cha me kshemashcha me dhritishcha me
vishvam cha me mahashcha me samvichcha me
gyaatram cha me suushcha me prasuushcha me
siiram cha me layashcha ma ritam cha me
amritam cha meayakshmam cha meanaamayachcha me
jiivaatushcha me diirghaayutvam cha meanamitram cha me
abhayam cha me sugam cha me shayanam cha me
suushhaa cha me sudinam cha me
Meaning:
Let Lord Shiva grant us happiness in both worlds on (earth and heaven). All the materials are dearer and attractive and worthy of possession in heaven and endearing relations. Material and spiritual welfare; prosperity, cosy and comfort; name, fame and fortune and enormous riches, proper guidance from elders and well wishers, palatial mansions, and due support from all including parents. The capacity to protect all belongings earned and bequeathed, undaunted courage, chivalry, valour, stand fastness possessing the community pleasure and honor and be an embodiment of Vedic knowledge and the proficiency to impart the same to all others, command obedience and service from the progeny, capacity to develop expertise in the cultivation of agricultural works.
Ardent desires to conduct spiritual rituals and thereby gain the fruits of the holy acts. Be free from bodily ailments, ensuring longevity, circumventing untimely death, devoid of enemies and antagonism, assured of bountiful sleep and a very successful and glamorous day and dawn.
These thirty six aspirations are prayed to be fulfilled in this third Anuvaka.
Chamakam Anuvaka 4
Uurkcha me suunritaa cha me payashcha me
rasashcha me ghritam cha me madhu cha me
sagdhishcha me sapiitishcha me krishhishcha me
vrishhtishcha me jaitram cha ma audbhidyam cha me
rayishcha me raayashcha me pushhtam cha me
pushhtishcha me vibhu cha me prabhu cha me
bahu cha me bhuuyashcha me puurnam cha me
puurnataram cha me akshitishcha me kuuyavaashcha me
annam cha meakshuchcha me vriihiyashcha me
yavaashcha me maashhaashcha me tilaashcha me
mudgaashcha me khalvaashcha me godhuumaashcha me
masuraashcha me priyamgavashcha meanavashcha me
shyaamaakaashcha me nivaaraashcha me
Meaning:
Let me be granted food, good reception, hospitality, milk, tasty sweet bountiful juices, ghee, honey and blessed with participating at food, drinking with others company, abundant agricultural activities, Sumptuous rains, Virgin cultivable fertile lands; with lushy tall sky high green trees and foliage, flower beds, gold, and costly and rare navaratna stones; blessed with great grandchildren with a pleasant feeling of possession and oneness and complete security and protection, with a well built and nourished and maintained body, with teaming cereals, pillets, pulses profusely available and proliferating, ever on the increase, devoid of hunger by consuming them perpetually with complete satisfaction, always with growing paddy, barley black gram, gingerly seeds, green gram castor oil seeds, wheat and White Bengal gram, with elongated bushy millets (small paddy) and fine Superior paddy and excellent roots and all readily available grains in the Jungles.
All the above thirty eight desires are prayed for to be fulfilled in this Anuvaka.
Chamakam Anuvaka 5
Ashmaa cha me mrittikaa cha me girayashcha me
parvataashcha me sikataashcha me vanaspatayashcha me
hiranyam cha me ayashcha me siisam cha me
trapushcha me shyaamam cha me loham cha me
agnishcha ma aapashcha me viirudhashcha ma oshhadhayashcha me
krishhtapachyam cha me akrishhtapachyam cha me graamyaashcha me pashava
aaranyaashcha yagyena kalpantaam
vittam cha me vittishcha me bhuutam cha me bhuutishcha me
vasu cha me vasatishcha me karma cha me
shaktishcha me arthashcha ma emashcha ma itishcha me gatishcha me
Meaning:
Let Lord grant me stone, earth spectrum of mountain ranges, basins of river waters, hillocks, sands, Medicinal herbs, tall and fruit bearing trees, gold, silver, lead, tin, steel, bronze and copper. Be blessed with fire, water, creepers, fine foliage ever lasting green vegetation, cultivable products, and stray growth millets, and sacrificial animals wild and domestic, wealth ancestral and acquired, progeny and property under acquisition, all worldly benefits, and accompanying advantages, hard earned income
and valued belongings minor and major, cosy and comfortable dwellings and abodes to my progeny and the capability to perform sacred rituals and sacrificial rites such as yajnas perfectly and very successfully and enjoying the fruits there of, assuring harmony, happiness and prosperity achieving my desired objects and finally attaining the goal of liberation.
Thirty one specific desires are prayed to be fulfilled in this fifth Anuvaka.
Chamakam Anuvaka 6
Agnishcha ma indrashcha me somashcha ma indrashcha me
savitaa cha ma indrashcha me sarasvatii cha ma indrashcha me
puushhaa cha ma indrashcha me brihaspatishcha ma indrashcha me
mitrashcha ma indrashcha me varunashcha ma indrashcha me
tvashhtaa cha ma indrashcha me dhaataa cha ma indrashcha me
vishhnushcha ma indrashcha meashvinau cha ma indrashcha me
marutashcha ma indrashcha me vishve cha me devaa indrashcha me
prithivii cha ma indrashcha meantariiksham cha ma indrashcha me
dyaushcha ma indrashcha me dishashcha ma indrashcha me
muurdhaa cha ma indrashcha me prajaapatishcha ma indrashcha me
Meaning:
This Anuvaka is titled ‘Arthendram’ because all Gods are clubbed with Indra and Indra is God of gods and he gets a share of all sacrificial offerings along with every God. Thus a bigger share is offered to Indra, the Antaryami. Thus twenty five Gods are invoked along with Indra to grant us benevolence. Agni, Indra, Soma and Indra; Sivata and Indra; Saraswati and Indra; Pusa and Indra; Bruhaspati and Indra; Mitra and Indra; Varuna and Indra; Tvasta and Indra; Vishnu and Indra; The two Aswins and Indra; The Maruts and Indra; The Visve devas and Indra; the earth and Indra; the intervening space in between celestial earth and Indra; the four sides (Disas) and the space above Indra and prajapati and Indra.
Chamakam Anuvaka 7
Ashushcha me rashmishcha meadaabhyashcha me
adhipatishcha ma upaashushcha me
antaryaamashcha ma aindravaayashcha me
maitraavarunashcha ma aashvinashcha me
pratipasthaanashcha me shukrashcha me
manthii cha ma aagrayanashcha me
vaishvadevashcha me dhruvashcha me
vaishvaanarashcha ma ritugraahaashcha me
atigraahyaashcha ma aindraagnashcha me
vaishvadevaashcha me marutvatiiyaashcha me
maahendrashcha ma aadityashcha me
saavitrashcha me saarasvatashcha me
paushhnashcha me paatniivatashcha me haariyojanashcha me
Meaning:
Let the vessels used in the sacred soma sacrifice be granted to us. They are the Amsu, the Rasmi, the Adhabya; Adhipati (for curds), the Upamsu (for Soma Juice) the Antaryama, the vessels for Mitra, Varuna, the twin Aswins, the pratiprastana, the Sukra, the Manthi, the Agramana, the Vaisvadeva, the Dhruva, the Vaisvanara, the Rtugrahas, the Atigrahas, Indra and Agni, for the Visvedas, for Maruts, the supreme
Indra, Aditya, Savita, Saraswati, Pusa, Patnivata and the Hariyojanas.
Chamakam Anuvaka 8
Idhmashcha me barhishcha me vedishcha me
dhishhniyaashcha me sruchashcha me chamasaashcha me
graavaanashcha me svaravashcha ma uparavaashcha me
Adhishhavane cha me dronakalashashcha me vaayavyaani cha me puutabhrichcha
me aadhavaniiyashcha ma aagniidhram cha me
havirdhaanam cha me grihaashcha me
sadashcha me purodaashaashcha me
pachataashcha me avabhrithashcha me svagaakaarashcha me
Meaning:
May God blesses me with all the external Sacrificial practices to perform the sacrifices. Such as sacred samidhaas (holy sticks) darbha (dried grass on the river banks) the vedica the flat form (Homa Kunda) to perform the Yagna, the money (Dakshina) and the raised seat for the Hotha, the vessels for Homams, the wooden vessel for keeping the soma juice an the instrument to prepare the juice, wooden knives and the four Homa gundams (the pits for offering the Homa) dravya, wood from fig trees, vessel made of banyan tree in which the crushed juice is stored, and the mud pots, and the lighting place of fires; the raised elevated place for keeping the Havis and the wives of the priests and the high raised seating place for the udhghata who chants the mantras and to keep the rice and cooked offering in the sacrificial Homa fire and for the auspicious bath at the end of the Homa ritual and for invoking Gods in the Sacrificial
fire by mantras.
Chamakam Anuvaka 9
Agnishcha me dharmashcha mearkashcha me
suuryashcha me praanashcha meashvamedhashcha me
prithivii cha meditishcha me ditishcha me
dyaushcha me shakkvariirangulayo dishashcha me
yagyena kalpantaam rikcha me saama cha me stomashcha me
yajushcha me diikshaa cha me tapashcha ma ritushcha me
vratam cha me ahoraatrayorvrishhtyaa brihadrathantare cha me yagyena kalpetaamh
Meaning:
Let Lord grant me the sacrificial fire, the pravarga for performing soma yaga, the Arka, Suurya and praana Homa and the horse Sacrifice and the deities earth Aditi, Dhiti, heaven, the pointing finger of the holy sacrifices, and all the requisite necessities for the performance of the holy sacrifices, and the powerful mantras in the veda i.e, Rig veda, Sama Veda, Stoma Mantras in Adharvana veda and yajur veda, the Diiksha to perform the ritual and the necessary time to conduct the Homa, the vrata, the oaths, the disciplines codified and sumptuous constant rains day in and day out with the two i.e, Bruhat and Ritantara hymns for the successful efficacious sacrifices.
Chamakam Anuvaka 10
Garbhaashcha me vatsaashcha me travishcha me
travii cha me dityavaath cha me dityauhii cha me
pajnchaavishcha me pajnchaavii cha me trivatsashcha me
trivatsaa cha me turyavaath cha me turyauhii cha me
pashhthavaath cha me pashhthauhii cha ma ukshaa cha me
vashaa cha ma rishhabhashcha me vehashcha me anadvaajncha me
dhenushcha ma aayuryagyena kalpataam praano yagyena kalpataamapaano yagyena
kalpataam vyaano yagyena kalpataam chakshuryagyena kalpataam shrotram yagyena
kalpataam mano yagyena kalpataam vaagyagyena kalpataam aatmaa yagyena
kalpataam yagyo yagyena kalpataamh
Meaning:
Let me be granted the protection of calves in the wombs of the cows new born and one half year old male and female off springs, and two year male and female calves, two and half year old male and female calves and also three years calves males and females and four years calves male and female and five years calves male and female, the majestic breeding bulls, the virgin cows and the non conceived cows, the newly delivered ones the luggage pullers and all these are made efficious to be very useful or multipurpose and be granted long life full of sacrifices with praana, Apaana, Vyaana airs, the eye and ear with sacrifices of the ming, speech, the Ego ‘I’ along with sacrifices with perfection in the truest term.This tenth Anuvaka consists of thirty one specific desires to be granted as ultimate ones.
Chamakam Anuvaka 11
Ekaa cha me tisrashcha me pajncha cha me sapta cha me nava cha ma ekadasha cha
me trayodasha cha me pamchadasha cha me saptadasha cha me
navadasha cha ma eka vishatishcha me trayovishatishcha me
pamchavishatishcha me saptavishatishcha me navavishatishcha ma
ekatrishachcha me trayastrishachcha me chatasrashcha me
ashhtau cha me dvaadasha cha me shhodasha cha me
vishatishcha me chaturvishatishcha meashhtaavishatishcha me
vaatrishachcha me shhattrishachcha me chatvarishachcha me
chatushchatvaarishachcha meashhtaachatvaarishachcha me
vaajashcha prasavashchaapijashcha kratushcha suvashcha muurdhaa cha
vyashniyashcha antyaayanashcha antyashcha bhauvanashcha
bhuvanashchaadhipatishcha
Meaning:
Let me be granted the uneven number one, three, five, seven, Nine, eleven, thirteen, fifteen, seventeen, Nineteen, twenty one, twenty three, twenty five, twenty seven, twenty Nine, and thirty one, thirty three, and even numbers four, eight, twelve, and sixteen, twenty, and twenty four, twenty eight, thirty two thirty six, and forty and forty four, forty eight to ensure food and its production, its continuity, and the urge to enjoy, the origin of all productions, the sun, the heaven, the head of all, the infinite, the all pervading like the sky, time and the like present at the end of total consummation exists at the end of it on the earth as universal form, the Antaryami the immortal, the inner ruler of every thing, the omni present and omni potent.
Chamakam Shanti Patha:
Idaa devahuurmanuryagyaniirbrihaspatirukthaamadaani shasishhadvishvedevaah
suuktavaachah prithiviimaatarmaa maa hisiirmadhu manishhye madhu janishhye
madhu vakshyaami madhu vadishhyaami madhumatiim devebhyo vaachamudyaasa
shushruushhenyaam manushhyebhyastam maa devaa avantu shobhaayai
pitaroanumadantu
Meaning:
The Divine Gods are implored through the mantras of Kamadhenu. Manu does the Sacrifices, Bruhaspati recites the pleasant mantras. Let these praises of Visva devas and mother earth save me from sufferance. Let my pleasant thoughts bring forth pleasant actions and the resultant enjoyable fruits. Let my Joyous offerings bear fine and worthy speech and my words please the divinity, make men lend their ears to gladden and Gods enlighten me and invoke my speech very powerful and my fore fathers feel excellently glad over it and bless me to perpetuate it.
Om shaantih shaantih shaantih.
Benefits of recitation:
According to “Jabala Upanishad” the recitation of this Stotra of “Rudra” leads one to immortality (enlightenment). Chamaka part of recitation allows the patron to pray for fulfilment of his desires.There are 11 Anuvakas(hymns) in the chapter 4.5 of Yajurveda, Taittiriya Samhita. These verses together are called “Namakam of Sri Rudram”. There are 11 stanzas in chapter 4.7, These verses together are called “Chamakam of Sri Rudram”
There are also 11 forms of Shiva that are mentioned in the Brihadaranyaka Upanishad.
Rudram Namakam Chamakam in Devanagari/Sanskrit/Hindi with Meaning:
श्रीरुद्रप्रश्नः
Namakam Anuvaka 1
॥ ओं नमो भगवते रुद्राय ॥
नमस्ते रुद्रमन्यव उतोत इषवेनमः ।
नमस्ते अस्तु धन्वने बाहुभ्या-मुत तेनमः ॥ १-१ 1.1
यात इषुः शिवतमा शिवं बभूव तेधनुः ।
शिवा शरव्या या तव तया नोरुद्र मृडय ॥ १-२ 1.2
या तेरुद्र शिवा तनू-रघोराऽपापकाशिनी ।
तया नस्तनुवा शन्तमया गिरिशंताभिचाकशीहि ॥ १-३ 1.3
यामिषुं गिरिशंत हस्ते बिभर्ष्यस्तवे।
शिवां गिरित्र तां कुरु मा हिसीः पुरुषं जगत् ॥ १-४ 1.4
शिवेन वचसा त्वा गिरिशाच्छा वदामसि ।
यथा नः सर्वमिज्जगदयक्ष्मसुमना असत् ॥ १-५ 1.5
अध्यवोचदधि वक्ता प्रथमो दैव्यो भिषक् ।
अहीश्च सर्वाञ्जंभयन्त्सर्वाश्च यातुधान्यः ॥ १-६ 1.6
असौ यस्ताम्रो अरुण उत बभ्रुः सुमंगलः ।
ये चेमारुद्रा अभितो दिक्षु।
श्रिताः सहस्रशोऽवैषाहेड ईमहे॥ १-७ 1.7
असौ योऽवसर्पति नीलग्रीवो विलोहितः ।
उतैनं गोपा अदृशन्नदृशन्नुदहार्यः ।
उतैनं विश्वा भूतानि स दृष्टो मृडयाति नः ॥ १-८ 1.8
नमो अस्तु नीलग्रीवाय सहस्राक्षाय मीढुषे।
अथो ये अस्य सत्वानोऽहं तेभ्योऽकरन्नमः ॥ १-९ 1.9
प्रमुंच धन्वनस्त्व-मुभयो-रार्त्नियो-र्ज्याम्।
याश्च ते हस्त इषवः परा ता भगवो वप ॥ १-१ 1.10
अवतत्य धनुस्त्व सहस्राक्ष शतेषुधे।
निशीर्य शल्यानां मुखा शिवो नः सुमना भव ॥ १-११ 1.11
विज्यं धनुः कपर्दिनो विशल्यो बाणवा उत ।
अनेशन्नस्येषव आभुरस्य निषंगथिः ॥ १-१२ 1.12
या ते हेति-र्मीढुष्टम हस्ते बभूव ते धनुः ।
तयाऽस्मान्विश्वतस्त्व-मयक्ष्मया परिब्भुज ॥ १-१३ 1.13
नमस्ते अस्त्वायुधायानातताय धृष्णवे।
उभाभ्यामुत ते नमो बाहुभ्यां तव धन्वने॥ १-१४ 1.14
परि ते धन्वनो हेति-रस्मान्व्रुणक्तु विश्वतः ।
अथो य इषुधिस्तवारे अस्मन्निधेहि तम् ॥ १-१५ 1.15
नमस्तेअस्तुभगवन् विश्वेश्वराय महादेवाय त्र्यंबकाय त्रिपुरान्तकाय त्रिकाग्नि- कालाय कालाग्निरुद्राय नीलकण्ठाय म्रुत्युंजयाय सर्वेश्वराय सदाशिवाय श्रीमन्महादेवाय नमः
Namakam Anuvaka 2
नमो हिरण्यबाहवे सेनान्ये दिशां च पतये नमो 2.1
नमो वृक्षेभ्यो हरिकेशेभ्यः पशूनां पतये नमो 2.2
नमो सस्पिञ्चराय त्विषीमतेपथीनां पतयेनमो 2.3
नमो बभ्लुशाय विव्याधिनेऽन्नानां पतयेनमो 2.4
नमो हरिकेशायोपवीतिनेपुष्टानां पतयेनमो 2.5
नमो भवस्य हेत्यैजगतां पतयेनमो 2.6
नमो रुद्रायातताविनेक्षेत्राणां पतयेनमो 2.7
नमो सूताया हन्त्याय वनानां पतयेनमो 2.8
नमो रोहिताय स्थपतयेवृक्षाणां पतयेनमो 2.9
नमो मन्त्रिणेवाणिजाय कक्षाणां पतयेनमो 2.10
नमो भुवंतयेवारिवस्कृतायौषधीनां पतयेनमो 2.11
नमो उच्चैर्घोषायाक्रन्दयतेपत्तीनां पतयेनमो 2.12
नमो कृत्स्नवीताय धावतेसत्वनां पतयेनमः 2.13
Namakam Anuvaka 3
नमः सहमानाय निव्याधिन आव्याधिनीनां पतये नमो 3.1
नमः ककुभाय निषङ्गिणेस्तेनानां पतये नमो 3.2
नमो निषङ्गिण इषुधिमतेतस्कराणां पतये नमो 3.3
नमो वञ्चतेपरिवञ्चतेस्तायूनां पतये नमो 3.4
नमो निचेरवेपरिचरायारण्यानां पतये नमो 3.5
नमः सृकाविभ्योजिघासद्भ्योमुष्णतां पतये नमो 3.6
नमो ऽसिमद्भ्योनक्तं चरद्भ्यः प्रकृन्तानां पतये नमो 3.7
नम उष्णीषिणे गिरिचराय कुलुञ्चानां पतये नमो 3.8
नमः इषुमद्भ्योधन्वाविभ्यश्च वो नमो 3.9
नम आतन्वानेभ्यः प्रतिदधानेभ्यश्च वो नमो 3.10
नम आयच्छद्भ्योविसृजद्भ्यश्च वो नमो 3.11
नमो ऽस्यद्भ्योविद्ध्यद्भ्यश्च वो नमो 3.12
नम आसीनेभ्यः शयानेभ्यश्च वो नमो 3.13
नमः स्वपद्भ्योजाग्रद्भ्यश्च वो नमो 3.14
नम स्तिष्ठद्भ्योधावद्भ्यश्च वो नमो 3.15
नमः सभाभ्यः सभापतिभ्यश्च वो नमो 3.16
नमो अश्वेभ्योऽश्वपतिभ्यश्च वो नमः 3.17
Namakam Anuvaka 4
नम आव्यधिनीभ्योविविध्यन्तीभ्यश्च वो नमो 4.1
नम उगणाभ्यस्तृहतीभ्यश्च वो नमो 4.2
नमो गृत्सेभ्योग्रुत्सपतिभ्यश्च वो नमो 4.3
नमो व्रातेभ्योव्रातपतिभ्यश्च वो नमो 4.4
नमो गणेभ्योगणपतिभ्यश्च वो नमो 4.5
नमो विरूपेभ्योविश्वरूपेभ्यश्च वो नमो 4.6
नमो महद्भ्यः क्षुल्लकेभ्यश्च वो नमो 4.7
नमो रथिभ्योऽरथेभ्यश्च वो नमो 4.8
नमः सेनाभ्यः सेननिभ्यश्च वोनमो 4.9
नमः क्षत्तृभ्यः संग्रहीतृभ्यश्च वो नमो 4.10
नमस्तक्षभ्योरथकारेभ्यश्च वो नमो 4.11
नमः कुलालेभ्यः कर्मारेभ्यश्च वो नमो 4.12
नमः पुञ्जिष्टेभ्यो निषादे भ्यश्च वो नमो 4.13
नम इषुकृद्भ्योधन्वकृद्भ्यश्च वो नमो 4.14
नमो म्रुगयुभ्यः श्वनिभ्यश्च वो नमो 4.15
नमः श्वभ्यः श्वपतिभ्यश्च वो नमः 4.16
Namakam Anuvaka 5
नमो भवाय च रुद्राय च 5.1
नमः शर्वाय च पशुपतये च 5.2
नमो नीलग्रीवाय च शितिकण्ठाय च 5.3
नमः कपर्दिने च व्युप्तकेशाय च 5.4
नमः सहस्राक्षाय च शतधन्वने च 5.5
नमो गिरिशाय च शिपिविष्टाय च 5.6
नमो मीढुष्टमाय चेषुमते च 5.7
नमो ह्रस्वाय च वामनाय च 5.8
नमो बृहते च वर्षीयसे च 5.9
नमो वृद्धाय च संवृद्ध्वने च 5.10
नमो अग्रियाय च प्रथमाय च 5.11
नम आशवे चाजिराय च 5.12
नम्ः शीघ्रियाय च शीभ्याय च 5.13
नम् ऊर्म्याय चावस्वन्याय च 5.14
नमः स्रोतस्याय च द्वीप्याय च 5.15
Namakam Anuvaka 6
नमोज्येष्ठाय च कनिष्ठाय च 6.1
नमः पूर्वजाय चापरजाय च 6.2
नमोमध्यमाय चापगल्भाय च 6.3
नमो जघन्याय च बुध्नियाय च 6.4
नमः सोभ्याय च प्रतिसर्याय च 6.5
नमो याम्याय च क्षेम्याय च 6.6
नम उर्वर्याय च खल्याय च 6.7
नमः श्लोक्याय चावसान्याय च 6.8
नमो वन्याय च कक्ष्याय च 6.9
नमः श्रवाय च प्रतिश्रवाय च 6.10
नम आशुषेणाय चाशुरथाय च 6.11
नमः शूराय चावभिन्दते च 6.12
नमो वर्मिणे च वरूथिने च 6.13
नमो बिल्मिने च कवचिने च 6.14
नमः श्रुताय च श्रुतसेनाय च 6.15
Namakam Anuvaka 7
नमोदुन्दुभ्याय चाहनन्याय च 7.1
नमोधृष्णवेच प्रमृशाय च 7.2
नमोदूताय च प्रहिताय च 7.3
नमो निषङ्गिणे चेषुधि मते च 7.4
नम स्तीक्ष्णेषवे चायुधिने च 7.5
नमः स्वायुधाय च सुधन्वनेच 7.6
नमः स्रुत्याय च पथ्याय च 7.7
नमः काट्याय च नीप्याय च 7.8
नमः सूद्याय च सरस्याय च 7.9
नमो नाद्याय च वैशन्ताय च 7.10
नमः कूप्याय चावट्याय च 7.11
नमो वर्ष्याय चावर्ष्याय च 7.12
नमोमेघ्याय च विद्युत्याय च 7.13
नम ईघ्रियाय चातप्याय च 7.14
नमो वात्याय च रेष्मियाय च 7.15
नमो वास्तव्याय च वास्तुपाय च 7.16
Namakam Anuvaka 8
नमः सोमाय च रुद्राय च नमस्ताम्राय चारुणाय च 8.1
नमः शङ्गाय च पशुपतयेच नम उग्राय च भीमाय च 8.2
नमोअग्रेवधाय च दूरेवधाय च 8.3
नमोहन्त्रेच हनीयसेच नमोवृक्षेभ्योह 8.4
नमस्ताराय नमः शंभवेच मयोभवेच 8.5
नमः शंकराय च मयस्कराय च 8.6
नमः शिवाय च शिवतराय च 8.7
नमस्तीर्थ्याय च कूल्याय च 8.8
नमः पार्याय चावार्याय च 8.9
नमः प्रतरणाय चोत्तरणाय च 8.10
नम आतार्याय चालाद्याय च 8.11
नमः शष्प्याय च फेन्याय च 8.12
नमः सिकत्याय च प्रवाह्याय च 8.13
Namakam Anuvaka 9
नम इरिण्याय च प्रपथ्याय च 9.1
नमः किशिलाय च क्षयणाय च 9.2
नमः कपर्दिनेच पुलस्तयेच 9.3
नमोगोष्ठ्याय च गृह्याय च 9.4
नमस्तल्प्याय च गेह्याय च 9.5
नमः काट्याय च गह्वरेष्ठाय च 9.6
नमोहृदय्याय च निवेष्प्याय च 9.7
नमः पासव्याय च रजस्याय च 9.8
नमः शुष्क्याय च हरित्याय च 9.9
नमो लोप्याय चोलप्याय च 9.10
नम ऊर्व्याय च सूर्म्याय च 9.11
नमः पर्ण्याय च पर्णशद्याय च 9.12
नमोऽपगुरमाणाय चाभिघ्नतेच 9.13
नम आख्खिदतेच प्रख्खि दते च 9.14
नमो वः किरिकेभ्योदेवाना हृदयेभ्यो 9.15
नमो विक्षीण केभ्यो नमो विचिन्वत्केभ्यो 9.16
नम आनिर्हतेभ्यो नम आमीवत्केभ्यः 9.17
Namakam Anuvaka 10
द्रापेअन्धसस्पतेदरिद्रन्नीललोहित
एषां पुरुषाणामेषां पशूनां मा भेर्मारोमोएषां
किंचनाममत् 10.1
या तेरुद्र शिवा तनूः शिवा विश्वाह भेषजी
शिवा रुद्रस्य भेषजी तया नोमृड जीवसे 10.2
इमारुद्राय तवसेकपर्दिनेक्षयद्वीराय प्रभरामहेमतिम्
यथा नः शमसद्द्विपदेचतुष्पदेविश्वं पुष्टं ग्रामे
आस्मिन्ननातुरम् 10.3
मृडा नोरुद्रोतनोमयस्कृधि क्षयद्वीराय नमसा विधेम ते
यच्छं च योश्च मनुरायजेपिता तदश्याम तव रुद्र प्रणीतौ 10.4
मा नोमहान्तमुत मा नोअर्भकं मा न उक्षन्त-मुत मा न उक्षितम्
मा नोवधीः पितरं मोत मातरं प्रिया मा नस्तनुवोरुद्र रीरिषः 10.5
मानस्तोके तनयेमा न आयुषि मा नोगोषु मा नोअश्वेषुरीरिषः
वीरान्मा नोरुद्र भामितोऽवधी-र्हविष्मन्तो नमसा विधेम ते 10.6
आरात्तेगोघ्न उत्त पूरुषघ्नेक्षयद्वीराय सुम्नमस्मेतेअस्तु
रक्षा च नोअधि च देव ब्रूह्यथा च नः शर्म यच्छ द्विबर्हाः 10.7
स्तुहि श्रुतं गर्तसदं युवानं मृगन्न भीम-मुपहत्नुमुग्रम्
म्रुडा जरित्रेरुद्र स्तवानोअन्यन्ते
अस्मन्निवपन्तुसेनाः 10.8
परिणोरुद्रस्य हेतिर्वृणक्तु परि त्वेषस्य दुर्मतिरघायोः
अव स्थिरा मघवद्भ्यस्तनुष्व मीढ्वस्तोकाय
तनयाय म्रुडय 10.9
मीढुष्टम शिवतम शिवोनः सुमना भव
परमेव्रुक्ष आयुधं निधाय कृत्तिं वसान
आचर पिनाकं विभ्रदागहि 10.10
विकिरिद विलोहित नमस्तेअस्तुभगवः
यास्तेसहस्रहेतयोऽन्यमस्मन्निवपन्तुताः 10.11
सहस्राणि सहस्रधा बाहुवोस्तव हेतयः
तासामीशानोभगवः पराचीना मुखा कृधि 10.12
Namakam Anuvaka 11
सहस्राणि सहस्रशोयेरुद्रा अधि भूम्याम्
तेषासहस्रयोजनेऽवधन्वानि तन्मसि 11.1
अस्मिन् महत्यर्णवेऽन्तरिक्षेभवा अधि 11.2
नीलग्रीवाः शितिकण्ठाः शर्वा अधः क्षमाचराः 11.3
नीलग्रीवाः शितिकण्ठा दिवरुद्रा उपश्रिताः 11.4
येवृक्षेषुसस्पिंजरा नीलग्रीवा विलोहिताः 11.5
येभूतानामधिपतयोविशिखासः कपर्दिनः 11.6
येअन्नेषु विविध्यन्ति पात्रेषुपिबतोजनान् 11.7
येपथां पथिरक्षय ऐलबृदा यव्युधः 11.8
येतीर्थानि प्रचरन्ति सृकावन्तोनिषङ्गिणः 11.9
य एतावन्तश्च भूयासश्च दिशोरुद्रा वितस्थिरे
तेषासहस्र-योजने। अवधन्वानि तन्मसि 11.10
नमोरुद्रेभ्योयेपृथिव्यां ये। अन्तरिक्षे
येदिवि येषामन्नं वातोवर्षमिषव-स्तेभ्योदश
प्राचीर्दश दक्षिणा दश प्रतीचीर्दशोदीचीर्दशोर्ध्वास्तेभ्यो
नमस्तेनोमृडयन्तुतेयं द्विष्मोयश्च नोद्वेष्टि
तं वोजम्भेदधामि
त्र्यंबकं यजामहेसुगन्धिं पुष्टिवर्धनम्। उर्वारुकमिव बन्धनान्मृत्यो-र्मुक्षीय मामृतात्
योरुद्रोअग्नौयोअप्सुय ओषधीषु
योरुद्रोविश्वा भुवनाऽऽविवेश
तस्मैरुद्राय नमोअस्तु
तमुष्टुहि यः स्विषुः सुधन्वा योविश्वस्य क्षयति भेषजस्य
यक्ष्वामहेसौमनसाय रुद्रं नमोभिर्देवमसुरं दुवस्य
अयं मेहस्तोभगवानयं मेभगवत्तरः
अयं मेविश्व-भेषजोऽय शिवाभिमर्शनः
येतेसहस्रमयुतं पाशा मृत्योमर्त्याय हन्तवे।
तान् यज्ञस्य मायया सर्वानव यजामहे।
मृत्यवेस्वाहा मृत्यवेस्वाहा
ओंनमोभगवतेरुद्राय विष्णवेमृत्युर्मे पाहि ।
प्राणानां ग्रन्थिरसि रुद्रोमा विशान्तकः ।
तेनान्नेनाप्यायस्व
नमोरुद्राय विष्णवेमृत्युर्मे पाहि
Rudram Chamakam:
Chamakam Anuvaka 1
ॐ अग्नाविष्णूसजोषसेमा वर्धन्तुवां गिरः ।
द्युम्नैर्वाजेभिरागतम् ॥
वाजश्च मेप्रसवश्च मे
प्रयतिश्च मेप्रसितिश्च मेधीतिश्च मेक्रतुश्च मे
स्वरश्च मेश्लोकश्च मेश्रावश्च मेश्रुतिश्च मे
ज्योतिश्च मेसुवश्च मेप्राणश्च मेऽपानश्च मे
व्यानश्च मेऽसुश्च मेचित्तं च म आधीतं च मे
वाक्च मेमनश्च मेचक्षुश्च मेश्रोत्रं च मेदक्षश्च मे
बलं च म ओजश्च मेसहश्च म आयुश्च मे
जरा च म आत्मा च मेतनूश्च मेशर्म च मेवर्म च मे
ऽङ्गानि च मेऽस्थानि च मेपरूषि च मे
शरीराणि च मे
Chamakam Anuvaka 2
ज्यैष्ठ्यं च म आधिपथ्यं च मेमन्युश्च मे
भामश्च मेऽमश्च मेऽम्भश्च मेजेमा च मेमहिमा च मे
वरिमा च मेप्रथिमा च मेवर्ष्मा च मेद्राघुया च मे
वृद्धं च मेवृद्धिश्च मेसत्यं च मेश्रद्धा च मे
जगच्च मेधनं च मेवशश्च मेत्विषिश्च मेक्रीडा च मे
मोदश्च मेजातं च मेजनिष्यमाणं च मेसूक्तं च मे
सुकृतं च मेवित्तं च मेवेद्यं च मेभूतं च मे
भविष्यच्च मेसुगं च मेसुपथं च म ऋद्धं च म ऋद्धिश्च मे
कॢप्तं च मेकॢप्तिश्च मेमतिश्च मेसुमतिश्च मे
Chamakam Anuvaka 3
शं च मेमयश्च मेप्रियं च मेऽनुकामश्च मे
कामश्च मेसौमनसश्च मेभद्रं च मेश्रेयश्च मे
वस्यश्च मेयशश्च मेभगश्च मेद्रविणं च मे
यन्ता च मेधर्ता च मेक्षेमश्च मेधृतिश्च मे
विश्वं च मेमहश्च मेसंविच्च मेज्ञात्रं च मे
सूश्च मेप्रसूश्च मेसीरं च मेलयश्च म ऋतं च मे
ऽमृतं च मेऽयक्ष्मं च मेऽनामयच्च मेजीवातुश्च मे
दीर्घायुत्वं च मेऽनमित्रं च मेऽभयं च मेसुगं च मे
शयनं च मेसूषा च मेसुदिनं च मे
Chamakam Anuvaka 4
ऊर्क्च मेसूनृता च मेपयश्च मेरसश्च मे
घृतं च मेमधुच मेसग्धिश्च मेसपीतिश्च मे
कृषिश्च मेवृष्टिश्च मेजैत्रं च म औद्भिद्यं च मे
रयिश्च मेरायश्च मेपुष्टं च मेपुष्टिश्च मे
विभुच मेप्रभुच मेबहु च मेभूयश्च मे
पूर्णं च मेपूर्णतरं च मेऽक्षितिश्च मेकूयवाश्च मे
ऽन्नं च मेऽक्षुच्च मेव्रीहियश्च मेयवाश्च मेमाषाश्च मे
तिलाश्च मेमुद्गाश्च मेखल्वाश्च मेगोधूमाश्च मे
मसुराश्च मेप्रियंगवश्च मेऽणवश्च मे
श्यामाकाश्च मेनीवाराश्च मे
Chamakam Anuvaka 5
अश्मा च मेमृत्तिका च मेगिरयश्च मेपर्वताश्च मे
सिकताश्च मेवनस्पतयश्च मेहिरण्यं च मे
ऽयश्च मेसीसं च मेत्रपुश्च मेश्यामं च मे
लोहं च मेऽग्निश्च म आपश्च मेवीरुधश्च म
ओषधयश्च मेकृष्टपच्यं च मेऽकृष्टपच्यं च मे
ग्राम्याश्च मेपशव आरण्याश्च यज्ञेन कल्पन्तां
वित्तं च मेवित्तिश्च मेभूतं च मेभूतिश्च मे
वसुच मेवसतिश्च मेकर्म च मेशक्तिश्च मे
ऽर्थश्च म एमश्च म इतिश्च मेगतिश्च मे
Chamakam Anuvaka 6
अग्निश्च म इन्द्रश्च मेसोमश्च म इन्द्रश्च मे
सविता च म इन्द्रश्च मेसरस्वती च म इन्द्रश्च मे
पूषा च म इन्द्रश्च मेबृहस्पतिश्च म इन्द्रश्च मे
मित्रश्च म इन्द्रश्च मेवरुणश्च म इन्द्रश्च मे
त्वष्टा च म इन्द्रश्च मेधाता च म इन्द्रश्च मे
विष्णुश्च म इन्द्रश्च मेऽश्विनौ च म इन्द्रश्च मे
मरुतश्च म इन्द्रश्च मेविश्वेच मेदेवा इन्द्रश्च मे
पृथिवी च म इन्द्रश्च मेऽन्तरीक्षं च म इन्द्रश्च मे
द्यौश्च म इन्द्रश्च मेदिशश्च म इन्द्रश्च मे
मूर्धा च म इन्द्रश्च मेप्रजापतिश्च म इन्द्रश्च मे
Chamakam Anuvaka 7
अशुश्च मेरश्मिश्च मेऽदाभ्यश्च मेऽधिपतिश्च म
उपाशुश्च मेऽन्तर्यामश्च म ऐन्द्रवायश्च मे
मैत्रावरुणश्च म आश्विनश्च मेप्रतिपस्थानश्च मे
शुक्रश्च मेमन्थी च म आग्रयणश्च मेवैश्वदेवश्च मे
ध्रुवश्च मेवैश्वानरश्च म ऋतुग्राहाश्च मे
ऽतिग्राह्याश्च म ऐन्द्राग्नश्च मेवैश्वदेवाश्च मे
मरुत्वतीयाश्च मेमाहेन्द्रश्च म आदित्यश्च मे
सावित्रश्च मेसारस्वतश्च मेपौष्णश्च मे
पात्नीवतश्च मेहारियोजनश्च मे
Chamakam Anuvaka 8
इध्मश्च मेबर्हिश्च मेवेदिश्च मेधिष्णियाश्च मे
स्रुचश्च मेचमसाश्च मेग्रावाणश्च मेस्वरवश्च म
उपरवाश्च मे। अधिषवणेच मेद्रोणकलशश्च मे
वायव्यानि च मेपूतभृच्च मेआधवनीयश्च म
आग्नीध्रं च मेहविर्धानं च मेगृहाश्च मेसदश्च मे
पुरोडाशाश्च मेपचताश्च मेऽवभृथश्च मे
स्वगाकारश्च मे
Chamakam Anuvaka 9
अग्निश्च मेधर्मश्च मेऽर्कश्च मेसूर्यश्च मे
प्राणश्च मेऽश्वमेधश्च मेपृथिवी च मेऽ दितिश्च मे
दितिश्च मेद्यौश्च मे शक्क्वरीरङ्गुलयो दिशश्च मे
यज्ञेन कल्पन्तामृक्च मेसाम च मेस्तोमश्च मे
यजुश्च मेदीक्षा च मेतपश्च म ऋतुश्च मेव्रतं च मे
ऽहोरात्रयोर्वृष्ट्या बृहद्रथन्तरेच मेयज्ञेन कल्पेताम्
Chamakam Anuvaka 10
गर्भाश्च मेवत्साश्च मेत्रविश्च मेत्रवी च मे
दित्यवाट् च मेदित्यौही च मेपञ्चाविश्च मे
पञ्चावी च मेत्रिवत्सश्च मेत्रिवत्सा च मे
तुर्यवाट् च मेतुर्यौही च मेपष्ठवाट् च मेपष्ठौही च म
उक्षा च मेवशा च म ऋषभश्च मेवेहश्च मे
ऽनड्वाञ्च मेधेनुश्च म आयुर्यज्ञेन कल्पतां
प्राणोयज्ञेन कल्पतामपानोयज्ञेन कल्पतां
व्यानोयज्ञेन कल्पतां चक्षुर्यज्ञेन कल्पता
श्रोत्रं यज्ञेन कल्पतां मनोयज्ञेन कल्पतां
वाग्यज्ञेन कल्पतामात्मा यज्ञेन कल्पतां
यज्ञोयज्ञेन कल्पताम्
Chamakam Anuvaka 11
एका च मेतिस्रश्च मेपञ्च च मेसप्त च मे
नव च म एकदश च मेत्रयोदश च मेपंचदश च मे
सप्तदश च मेनवदश च म एक विशतिश्च मे
त्रयोविशतिश्च मेपंचविशतिश्च मे
सप्तविशतिश्च मेनवविशतिश्च म
एकत्रिशच्च मेत्रयस्त्रिशच्च मे
चतस्रश्च मेऽष्टौच मेद्वादश च मेषोडश च मे
विशतिश्च मेचतुर्विशतिश्च मेऽष्टाविशतिश्च मे
द्वात्रिशच्च मेषट्त्रिशच्च मेचत्वरिशच्च मे
चतुश्चत्वारिशच्च मेऽष्टाचत्वारिशच्च मे
वाजश्च प्रसवश्चापिजश्च क्रतुश्च सुवश्च मूर्धा च
व्यश्नियश्चान्त्यायनश्चान्त्यश्च भौवनश्च
भुवनश्चाधिपतिश्च
इडा देवहूर्मनुर्यज्ञनीर्बृहस्पतिरुक्थामदानि
शसिषद्विश्वेदेवाः सूक्तवाचः पृथिवीमातर्मा
मा हिसीर्मधुमनिष्येमधुजनिष्येमधुवक्ष्यामि
मधुवदिष्यामि मधुमतीं देवेभ्योवाचमुद्यास
शुश्रूषेण्यां मनुष्येभ्यस्तं मा देवा अवन्तु
शोभायैपितरोऽनुमदन्तु॥
॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
॥ इति श्री कृष्णयजुर्वेदीय तैत्तिरीय संहितायां चतुर्थकाण्डेसप्तमः प्रपाठकः ॥
Rudram Namakam Chamakam in Telugu with Meaning:
రుద్రం, మహారుద్రం, లఘురుద్రం, అతి రుద్రంలో తేడాలు ఉన్నాయి. యజుర్వేదంలోని మంత్రభాగమైన 11 అనువాకాల ‘శతరుద్రీయా’నికి ‘రుద్రం’ అని పేరు. దానిని ఒకసారి పఠిస్తూ చేసే అభిషేకం రుద్రాభిషేకం అంటారు. దానికి ‘రుద్రం’, ‘ఏకరుద్రం’ అని పేర్లు కూడా ఉన్నాయి. ఈ 11 అనువాకాల ‘రుద్రం’ పదకొండుసార్లు చెబుతూ చేస్తే ‘ఏకాదశ రుద్రాభిషేకం’ లేదా ‘రుద్రి’ అంటారు. రుద్రాన్ని 121 సార్లు పఠిస్తూ చేసే అభిషేకం ‘లఘురుద్రాభిషేకం’. 11 లఘురుద్రాలు ఒక ‘మహారుద్రం’ అంటే, ఈ అభిషేకంలో రుద్రం (మొత్తం 116 అనువాకాలు) 1331 సార్లు పఠించబడుతుంది. ఈ మహారుద్రాలు పదకొండయితే ‘అతిరుద్రం’, దీనిలో 14641 మారులు రుద్రం చెప్పబడుతుంది. ఈ రుద్రమంత్రాలను అభిషేకానికి వాడితే ‘రుద్రాభిషేకం’ హోమంలో వినియోగిస్తే ‘రుద్రయాగం’. ఈ అభిషేక తీర్థాన్ని భక్తితో గ్రహించటం ద్వారా జీవాత్మను ఆశ్రయించి ఉన్న సమస్త మాయాదోషాలు తొలగి, జీవుడు పరమాత్మలోనికి ఐక్యం చెందుతాడు.
మహాన్యాసము:
నారుద్రో రుద్రమర్చయేత్ అనగా రుద్రుడు కాని వాడు రుద్రాభిషేకమునకు అర్హుడు కాడు. ఇది ప్రమాణ వచనము. అందుకనే, కల్ప సూత్రకారులగు బోధాయనులు మహాన్యాసము అనే రౌద్రీకరణ విధానాన్ని మనకు ఇచ్చారు. అప్పటినుంచి ఈ మహాన్యాసము శ్రీ రుద్రాభిషేకమునకు పూర్వాంగముగా ఏర్పడి మన దేశములో ప్రసిద్ధమై, ప్రచారములో ఉంది.
మరి ఈ మహాన్యాసము అంటే?
మహాన్యాసము అంటే భక్తుడు శ్రీ రుద్ర జప, హోమ, అర్చన, అభిషేకాదులు చేయుటకు అధికారి అవ్వటానికి, వాటికి ముందు మహా మహిమలు కలిగిన రుద్రుని తన (ఆత్మ) యందు విశిష్టముగా నిలుపుకొనుట, రౌద్రీకరణము. ఇది చాలా మహిమ కలది. దీన్ని అనుష్ఠించటంలో భక్తుడు పంచాంగ న్యాసములందు వివిధ మంత్రములు పఠించుచు, తన సర్వాంగములను తాకుచుండుట చేత, రుద్రుని తన దేహాత్మలందు భావించి తనలో ప్రవేశపెట్టుటచే, తాను రుద్రుడే అయి, రుద్రార్చనకు అధికారి అగును.
రుద్ర మహాన్యాసము ఐదు అంగ న్యాసములు కలిగినది.
౧. ప్రథమాంగన్యాసము – శిఖాది అస్త్రాంతము ముప్ఫై ఒకటి అంగన్యాసములు కలది
౨. ద్వితీయాంగన్యాసము – మూర్ద్నాది పాదాంతము దశాంగన్యాసము కలది
౩. తృతీయాంగన్యాసము – పాదాది మూర్ధ్నాంతము పంచాంగన్యాసము కలది
౪. చతుర్థాంగన్యాసము – గుహ్యాది మస్తకాంతము పంచాంగన్యాసము కలది
౫. పంచమాంగన్యాసము – హృదయాది అస్త్రాంతము పంచాంగన్యాసము కలది
ఇవి అయిదు కలవారు పంచాంగ రుద్రులు.
శ్రీరుద్రధ్యానమ్
బ్రహ్మాండ వ్యాప్త దేహ భసితహిమరుచో – భాసమానా భుజంగైః
కంఠేకాలాః కపర్దాకలిత శశికలా – శ్చండకోదండ హస్తాః
త్ర్యక్షా రుద్రాక్ష భూషాః ప్రణత భయహరాః – శాంభవా మూర్తిభేదాః
రుద్రాః శ్రీ రుద్రసూక్తప్రకటిత విభవా – నః ప్రయచ్ఛంతు సౌఖ్యం
తాత్పర్యము:
బ్రహ్మాండమునందంతటను వ్యాపించిన దేహము కలవారును, భస్మము చేత మంచుకాంతి వంటి దేహకాంతి కలవారును, సర్పములతో ప్రకాశించువారును, తమ కంఠములందు నలుపు వన్నె కలవారును, జటా ఝూటము నందు చంద్ర కళలు కలవారును, భయము గొలుపు ధనుస్సులు తమ హస్తములందు కలవారును, మూడు కన్నులు కలవారును, రుద్రాక్షలు తమ అలంకారములుగా కలవారును, తమ విషయమున ప్రణమిల్లిన వారి భయమును పోగొట్టువారును, పూజ్యమగు రుద్రసూక్త మంత్రములచే ప్రకాశింప జేయబడిన వైభవము కలవారును అగుచు శంభుని మూర్తి భేదములే అగు రుద్రులు మాకు సౌఖ్యమును కలిగింతురు గాక!
ప్రకారాంతరేణ శ్రీరుద్రధ్యానమ్:
శుద్ధ స్ఫటిక సంకాశం త్రినేత్రం పంచవక్త్రకం దశభుజగ్ం సర్వాభరణ భూషితం నీలగ్రీవగ్ం శశాంకచిహ్నం నాగయజ్ఞోపవీతినం నాగాభరణభూషితం వ్యాఘ్రచర్మోత్తరీయకం కమండల్వక్షసూత్రధర మభయవరదకరగ్ం శూలహస్తం జ్వలంతం కపిలజటినగ్ం శిఖా ముద్ద్యోతధారిణం వృషస్కంధసమారూఢ ముమాదేహార్ధధారిణం అమృతేనాప్లుతం హృష్టం దివ్యభోగసమన్వితం దిగ్దేవతా సమాయుక్తం సురాసురనమస్కృతం నిత్యంచ శాశ్వతం శుద్ధం ధ్రువమక్షర మవ్యయం సర్వ్యవ్యాపిన మీశానం రుద్రం వై విశ్వరూపిణం ధ్యాయేత్
తాత్పర్యము:
శుద్ధ స్పటికమువలె ప్రకాశించు వానిగా, మూడు కన్నులు, ఐదు ముఖములు, పది భుజములు కలవానిగా, సర్వాభరణములతో అలంకరించబడిన వానిగా, నీలకంఠముతో, చంద్రుని ఖండపు గుర్తుతో, సర్పపు యజ్ఞోపవీతము, నాగాభరణములు, పులిచర్మపు ఉత్తరీయము, హస్తములందు కమండలము, జపమాల, అభయము, వరదానము తెలిపే హస్త ముద్రలు, హస్తమునందు శూలము కలిగి ప్రజ్వలించుచు కపిల వర్ణము (ఎరుపు పసిమి కలిసిన) కల జడలును, పైకి ఎత్తి కట్టబడిన శిఖ కలిగి, నంది వృషభపు మూపును ఆరోహించి దేహార్ధమున ఉమను కలిగి అమృతముతో తడిసిన వానిగా హర్షము, దివ్యభోగాములు కలిగి దిగ్దేవతలతో కూడి సురాసురుల నమస్కారములను అందుకొనువానిగా, నిత్యునిగా, శాశ్వతునిగా, శుద్దునిగా, సర్వవ్యాపియగు ఈశానునిగా సకల జగద్రూపునిగా రుద్రుని భావించి ధ్యానించ వలెను.
మహాన్యాసము:
నారుద్రో రుద్రమర్చయేత్ అనగా రుద్రుడు కాని వాడు రుద్రాభిషేకమునకు అర్హుడు కాడు. ఇది ప్రమాణ వచనము. అందుకనే, కల్ప సూత్రకారులగు బోధాయనులు మహాన్…
రుద్రాధ్యాయములో (శ్రీ రుద్రం) నమకం-చమకం ముఖ్యమైనవి. ‘నమ’ తో అంతమయ్యే శ్లోకాలు నమకము గాను, ‘చమే’ తో అంతమయ్యే శ్లోకాలు చమకంగా చెప్పబడ్డాయి. ఇందులో నమకము రుద్రునికి భక్తుని ప్రార్థనగా, చమకము భక్తునికి రుద్రుని ఆశీర్వచనం గా చెప్పబడ్డాయి. ఈ నమక చమకాలు ఏ విధంగా పఠనం చేయాలి అన్నది చేసే రుద్ర విధిని బట్టి ( లఘు రుద్రం, మహా రుద్రం, అతి రుద్రం, శత రుద్రం ) ఉంటుంది.
శ్రీ రుద్రప్రశ్నః – చమకప్రశ్నః
శ్రీ రుద్ర ప్రశ్నః
కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితా
చతుర్థం వైశ్వదేవం కాణ్డమ్ పఞ్చమః ప్రపాఠకః
నమకం:
మొదటి అనువాకము:
ఓం నమో భగవతే’ రుద్రాయ || నమ’స్తే రుద్ర మన్యవ’ ఉతోత ఇష’వే నమః’ | నమ’స్తే అస్తు ధన్వ’నే బాహుభ్యా’ముత తే నమః’ | యా త ఇషుః’ శివత’మా శివం బభూవ’ తే ధనుః’ | శివా శ’రవ్యా’ యా తవ తయా’ నో రుద్ర మృడయ | యా తే’ రుద్ర శివా తనూరఘోరాஉపా’పకాశినీ | తయా’ నస్తనువా శన్త’మయా గిరి’శంతాభిచా’కశీహి | యామిషుం’ గిరిశంత హస్తే బిభర్ష్యస్త’వే | శివాం గి’రిత్ర తాం కు’రు మా హిగ్మ్’సీః పురు’షం జగ’త్| శివేన వచ’సా త్వా గిరిశాచ్ఛా’వదామసి | యథా’ నః సర్వమిజ్జగ’దయక్ష్మగ్మ్ సుమనా అస’త్ | అధ్య’వోచదధివక్తా ప్ర’థమో దైవ్యో’ భిషక్ | అహీగ్’శ్చ సర్వాం”జమ్భయన్త్సర్వా”శ్చ యాతుధాన్యః’ | అసౌ యస్తామ్రో అ’రుణ ఉత బభ్రుః సు’మఙ్గళః’ | యే చేమాగ్మ్ రుద్రా అభితో’ దిక్షు శ్రితాః స’హస్రశోஉవైషాగ్ం హేడ’ ఈమహే | అసౌ యో’உవసర్ప’తి నీల’గ్రీవో విలో’హితః | ఉతైనం’ గోపా అ’దృశన్-నదృ’శన్-నుదహార్యః’ | ఉతైనం విశ్వా’ భూతాని స దృష్టో మృ’డయాతి నః | నమో’ అస్తు నీల’గ్రీవాయ సహస్రాక్షాయ మీఢుషే” | అథో యే అ’స్య సత్వా’నోஉహం తేభ్యో’உకరన్నమః’ | ప్రముం’చ ధన్వ’నస్-త్వముభయోరార్త్ని’ యోర్జ్యామ్ | యాశ్చ తే హస్త ఇష’వః పరా తా భ’గవో వప | అవతత్య ధనుస్త్వగ్మ్ సహ’స్రాక్ష శతే’షుధే | నిశీర్య’ శల్యానాం ముఖా’ శివో నః’ సుమనా’ భవ | విజ్యం ధనుః’ కపర్దినో విశ’ల్యో బాణ’వాగ్మ్ ఉత | అనే’శన్-నస్యేష’వ ఆభుర’స్య నిషఙ్గథిః’ | యా తే’ హేతిర్-మీ’డుష్టమ హస్తే’ బభూవ’ తే ధనుః’ | తయాஉస్మాన్, విశ్వతస్-త్వమ’యక్ష్మయా పరి’బ్భుజ | నమ’స్తే అస్త్వాయుధాయానా’తతాయ ధృష్ణవే” | ఉభాభ్యా’ముత తే నమో’ బాహుభ్యాం తవ ధన్వ’నే | పరి’ తే ధన్వ’నో హేతిరస్మాన్-వృ’ణక్తు విశ్వతః’ | అథో య ఇ’షుధిస్తవారే అస్మన్నిధే’హి తమ్ || ౧ ||
శమ్భ’వే నమః’ | నమ’స్తే అస్తు భగవన్-విశ్వేశ్వరాయ’ మహాదేవాయ’ త్ర్యమ్బకాయ’ త్రిపురాన్తకాయ’ త్రికాగ్నికాలాయ’ కాలాగ్నిరుద్రాయ’ నీలకణ్ఠాయ’ మృత్యుంజయాయ’ సర్వేశ్వ’రాయ’ సదాశివాయ’ శ్రీమన్-మహాదేవాయ నమః’ ||
తాత్పర్యము:
భగవంతుడైన రుద్రునికి నా నమస్కారములు. ఓ రుద్ర! నీ శరములకు, ధనుస్సుకు, బాహువులకు నమస్కారము. ఎంతో శుభకరమైన నీ అమ్ముల పొది, అస్త్ర శస్త్రముల్తో మాకు ఆనందాన్ని కలిగించు. వెండి కొండ పైనుండి మమ్మల్ని ఆనంద పరిచే ఓ రుద్రా! ఎంతో శాంతి కలిగిన, శుభకరమైన, పాపరహితమైన, మోక్షకరమైన, ఉన్నత స్థాయికి తీసుకువెళ్ళే నీ వీక్షణములను మా వైపు ప్రసరించు. మాకు ఆత్మ జ్ఞానాన్ని కలిగించు. ధవళగిరిపై కూర్చుని మాకు ఆనందము, ఉపశమనము కలిగించే, పాపులను నాశనం చేయటానికి పొందిన అస్త్రాలను శాంతింప చేయుము. నిన్ను కాంచుటకు మేము నిన్ను స్తుతించి, నుతించు చున్నాము. ప్రసన్నుడవై మమ్ము, మా బంధువులను, గోవులను కాపాడి మాకు రోగములనుండి విముక్తి కలిగించుము. మేము ప్రేమతో ఉండునట్లుగా చేయుము. అన్నిటా ప్రథముడై, దేవతలలో దైవత్వమై, భక్తుల రోగాలను బాపే వైద్యుడై, భక్తుల సత్కార్యములను పొగడే వాడి, వారి పాపములను పోగోట్టేవాడైన ఓ రుద్ర! అసురులను, క్రూర మృగములను నాశనము చేసి మమ్ము కాపాడుము. ఎరుపు, బంగారపు వర్ణములో ఉండి, తానే సూర్యుడై ఉన్నాడు ఆ రుద్రుడు. అటువంటి సహస్ర దిక్కులలో ఉన్న సహస్ర రుద్రులకు మా నమస్కారములు. వారంతా శాంతిన్చెదరు గాక. గరళము కంఠం నందు కలిగి పశుకాపరులకు, స్త్రీలకు కూడా ఎర్రని కాంతితో రాగి రంగులో సూర్యుని వలె కనిపించే ఆ రుద్రుడు మా అందరికి ఆనందమునిచ్చు గాక. నీలకంఠుడు, వేయి కన్నులు కలవాడు, అనంతమైన వరాలు ఇచ్చేవాడు అయిన ఆ రుద్రునికి, ఆయన భక్తులకు నా నమస్కారములు. ఓ దేవా! ధనుస్సు యొక్క తాడు ముడి తీసి, దానిని దించి, అస్త్రములను అమ్ములపొదిలో ఉంచి దానిని పక్కకు పెట్టుము. బాణముల పదునైన మొనలను త్రుంచి, ధనుస్సును దించి, శాంత రూపంతో మమ్మల్ని ప్రసన్నించు. అస్త్రములు, ఆయుధములు అన్ని శాంతించి, వాటి స్థానాల్లో ఉండు గాక. భక్తుల కోర్కెలను తీర్చే ఓ రుద్రా! మమ్మల్ని ఎల్లప్పుడూ కాపాడు. నీ ఆయుధాలకు, ధనుస్సుకు నా వందనములు. నీ అస్త్ర శస్త్రాలు మా శత్రువులను నాశనము చేయు గాక (శత్రువులంటే పాపములు). అవి మా నుండి దూరముగా వెళ్ళు గాక. జగత్పతి, దేవాదిదేవుడు, త్రినేత్రుడు, త్రిపురాంతకుడు, ప్రళయాగ్ని రూపుడు, నీలకంఠుడు, యముని జయించిన వాడు, అన్నిటికి నాథుడు, శాంతముర్తి, సమస్త శుభకరుడు అయిన రుద్రునికి నా నమస్కారములు.
రెండవ అనువాకము:
నమో హిర’ణ్య బాహవే సేనాన్యే’ దిశాం చ పత’యే నమో నమో’ వృక్షేభ్యో హరి’కేశేభ్యః పశూనాం పత’యే నమో నమః’ సస్పిఞ్జ’రాయ త్విషీ’మతే పథీనాం పత’యే నమో నమో’ బభ్లుశాయ’ వివ్యాధినేஉన్నా’నాం పత’యే నమో నమో హరి’కేశాయోపవీతినే’ పుష్టానాం పత’యే నమో నమో’ భవస్య’ హేత్యై జగ’తాం పత’యే నమో నమో’ రుద్రాయా’తతావినే క్షేత్రా’ణాం పత’యే నమో నమః’ సూతాయాహం’త్యాయ వనా’నాం పత’యే నమో నమో రోహి’తాయ స్థపత’యే వృక్షాణాం పత’యే నమో నమో’ మన్త్రిణే’ వాణిజాయ కక్షా’ణాం పత’యే నమో నమో’ భువన్తయే’ వారివస్కృతా-యౌష’ధీనాం పత’యే నమో నమ’ ఉచ్చైర్-ఘో’షాయాక్రన్దయ’తే పత్తీనాం పత’యే నమో నమః’ కృత్స్నవీతాయ ధావ’తే సత్త్వ’నాం పత’యే నమః’ || ౨ ||
తాత్పర్యము:
స్వర్ణ భుజములు కలిగి, సేనాపతి, దిక్కులకు అధిపతి, వృక్షముల వలె ప్రకాశించు వాడు, ఆకులను జుట్టుగా కలవాడు, అన్ని జీవరాసులకు పతి, లేత చిగురుల వలె పచ్చగా, ఎర్రగా ఉన్నవాడు, మిక్కిలి ప్రకాశించేవాడు, మనలను సమస్త మార్గములలో నడిపే వాడు, నందిని అధిరోహించే వాడు, శత్రువుల పాలిటి రోగము వంటి వాడు, సమస్త ఆహారములకు అధిపతి, నల్లని జుట్టు కలవాడు, ఉపవీతమును ధరించిన వాడు, శక్తిమంతులకు అధిపతి, భవసాగరాన్ని దాటించేవాడు, ధనుస్సును ధరించిన వాడు, క్షేత్రములకు అధిపతి, జీవితమనే రథాన్ని నడిపించే వాడు, అజేయుడు, అరణ్యమునకు అధిపతి, ఎరుపు వర్ణము కలిగిన వాడు, అన్నిటికి అధిపతి, వృక్షములకు అధిపతి, మంత్రి, వ్యాపారి, చెట్టు చేమకు అధిపతి, చుట్టూ సైన్యము ఉండే వాడు, భక్తులను కాపాడే వాడు, మంచి వారికి అధిపతి అయిన రుద్రునికి నా నమస్కారము.
మూడవ అనువాకము:
నమః సహ’మానాయ నివ్యాధిన’ ఆవ్యాధినీ’నాం పత’యే నమో నమః’ కకుభాయ’ నిషఙ్గిణే” స్తేనానాం పత’యే నమో నమో’ నిషఙ్గిణ’ ఇషుధిమతే’ తస్క’రాణాం పత’యే నమో నమో వఞ్చ’తే పరివఞ్చ’తే స్తాయూనాం పత’యే నమో నమో’ నిచేరవే’ పరిచరాయార’ణ్యానాం పత’యే నమో నమః’ సృకావిభ్యో జిఘాగ్మ్’సద్భ్యో ముష్ణతాం పత’యే నమో నమో’உసిమద్భ్యో నక్తఞ్చర’ద్భ్యః ప్రకృన్తానాం పత’యే నమో నమ’ ఉష్ణీషినే’ గిరిచరాయ’ కులుఞ్చానాం పత’యే నమో నమ ఇషు’మద్భ్యో ధన్వావిభ్య’శ్చ వో నమో నమ’ ఆతన్-వానేభ్యః’ ప్రతిదధా’నేభ్యశ్చ వో నమో నమ’ ఆయచ్ఛ’ద్భ్యో విసృజద్-భ్య’శ్చ వో నమో నమోஉస్స’ద్భ్యో విద్య’ద్-భ్యశ్చ వో నమో నమ ఆసీ’నేభ్యః శయా’నేభ్యశ్చ వో నమో నమః’ స్వపద్భ్యో జాగ్ర’ద్-భ్యశ్చ వో నమో నమస్తిష్ఠ’ద్భ్యో ధావ’ద్-భ్యశ్చ వో నమో నమః’ సభాభ్యః’ సభాప’తిభ్యశ్చ వో నమో నమో అశ్వేభ్యోஉశ్వ’పతిభ్యశ్చ వో నమః’ || ౩ ||
తాత్పర్యము:
శత్రువులను సంహరించేవాడు, అటువంటి వారికి అధిపతి, ఉన్నతమైన వాడు, ఖడ్గమును, అమ్ముల పొది, ధనుస్సును ధరించేవాడు, తస్కరులకు అధిపతి, మోసము చేసే వాడు, మోసగాళ్ళకు అధిపతి, అడవులను దోచుకునే వారికి అధిపతి, నిశాచరుడు, హంతకులకు అధిపతి, తలపాగా ధరించే వాడు, అడవులలో నివసించేవాడు, ధనుస్సును, బాణములను ధరించి సంధించే వాడు, చేదించేవాడు, స్థిరాసనంలో ఆసీనుడై ఉన్నవాడు, పడుకొని ఉన్నవాడు, నిద్ర, చేతనావస్థలో ఉండేవాడు, స్థిరముగా ఉన్నవాడు, పరుగెత్తే వాడు, సభలో ఉన్నవాడు, సభాధ్యక్షుడిగా ఉన్నవాడు, సదాత్మల పట్ల ఆదరం చూపేవాడు, దురాత్మల పట్ల ఆగ్రహం చూపేవాడు, తానే ఆశ్వమైన వాడు, ఆశ్వపతి అయిన వాడు అయిన రుద్రునికి నా నమస్కారములు.
నాలుగవ అనువాకము:
నమ’ ఆవ్యాధినీ”భ్యో వివిధ్య’న్తీభ్యశ్చ వో నమో నమ ఉగ’ణాభ్యస్తృగం-హతీభ్యశ్చ’ వో నమో నమో’ గృత్సేభ్యో’ గృత్సప’తిభ్యశ్చ వో నమో నమో వ్రాతే”భ్యో వ్రాత’పతిభ్యశ్చ వో నమో నమో’ గణేభ్యో’ గణప’తిభ్యశ్చ వో నమో నమో విరూ’పేభ్యో విశ్వరూ’పేభ్యశ్చ వో నమో నమో’ మహద్భ్యః’, క్షుల్లకేభ్య’శ్చ వో నమో నమో’ రథిభ్యోஉరథేభ్య’శ్చ వో నమో నమో రథే”భ్యో రథ’పతిభ్యశ్చ వో నమో నమః’ సేనా”భ్యః సేనానిభ్య’శ్చ వో నమో నమః’, క్షత్తృభ్యః’ సఙ్గ్రహీతృభ్య’శ్చ వో నమో నమస్తక్ష’భ్యో రథకారేభ్య’శ్చ వో నమో’ నమః కులా’లేభ్యః కర్మారే”భ్యశ్చ వో నమో నమః’ పుఞ్జిష్టే”భ్యో నిషాదేభ్య’శ్చ వో నమో నమః’ ఇషుకృద్భ్యో’ ధన్వకృద్-భ్య’శ్చ వో నమో నమో’ మృగయుభ్యః’ శ్వనిభ్య’శ్చ వో నమో నమః శ్వభ్యః శ్వప’తిభ్యశ్చ వో నమః’ || ౪ ||
తాత్పర్యము:
దుష్ట శక్తుల పాలిటి శత్రువు, వాటిని ఎదుర్కునే వాడు, ఉపకారము చేసే ఆత్మయే తానై, ఆ యాత్మలకు సహకరించే వాడు, అనుబంధములు కలిగిన వాడు, అట్టి వారికి అధిపతి అయిన వాడు, రకరకములైన జీవరాసుల సమూహము అయిన వాడు, అట్టి సమూహములకు అధిపతి అయిన వాడు, గణములో సభ్యుడు, గణములకు అధిపతి అయిన వాడు, సామాన్యమునగాను, భయానకముగాను కనిపించే వాడు, ఉత్తమమైన ఆత్మగా, బలహీనంగా కనిపించేవాడు, రథమును అధిరోహించే వాడు, రథము లేని వాడు, తనే రథమైన వాడు, రథపతి అయిన వాడు, తానే సైనికుడు, సేనాధిపతి అయిన వాడు, తానే రథమును నడిపేవాడు, రథమును ఆపగలిగిన శక్తి గలవాడు, కుమ్మరి వాడు, స్వర్ణకారుడు, వేటగాడు, మత్స్యకారుడు, ధనువు, బాణములు తయారు చేసే వాడు, శునకముల కాపరి, తానే శునకరుపమై, వాటిని కాపాడే వాడు అయిన రుద్రునికి నా నమస్కారములు.
అయిదవ అనువాకము:
నమో’ భవాయ’ చ రుద్రాయ’ చ నమః’ శర్వాయ’ చ పశుపత’యే చ నమో నీల’గ్రీవాయ చ శితికణ్ఠా’య చ నమః’ కపర్ధినే’ చ వ్యు’ప్తకేశాయ చ నమః’ సహస్రాక్షాయ’ చ శతధ’న్వనే చ నమో’ గిరిశాయ’ చ శిపివిష్టాయ’ చ నమో’ మీఢుష్ట’మాయ చేషు’మతే చ నమో” హ్రస్వాయ’ చ వామనాయ’ చ నమో’ బృహతే చ వర్షీ’యసే చ నమో’ వృద్ధాయ’ చ సంవృధ్వ’నే చ నమో అగ్రి’యాయ చ ప్రథమాయ’ చ నమ’ ఆశవే’ చాజిరాయ’ చ నమః
శీఘ్రి’యాయ చ శీభ్యా’య చ నమ’ ఊర్మ్యా’య చావస్వన్యా’య చ నమః’ స్త్రోతస్యా’య చ ద్వీప్యా’య చ || ౫ ||
తాత్పర్యము:
సృష్టి కారకుడు, దుఃఖమును పోగొట్టేవాడు, పాపములను తొలగించే వాడు, జగత్తుకు అధిపతి, నీలకంఠుడు, భస్మమును దేహమంతా కలిగిన వాడు, కపాలములు ధరించి, కేశములు ముడి వేసుకొన్న వాడు, వేయి కన్నులు, వందల అస్త్రములు కలవాడు, గిరీశుడు, కాంతితో సమానమైన వాడు, సువృష్టి కురిపించే వాడు, చిన్నగాను, పొట్టిగాను ఉండేవాడు, పెద్దగా ఉండేవాడు, సర్వ సులక్షణ సంపన్నుడు, వృద్ధునిగా కనిపించే వాడు, అనంతమైన యశస్సు కలవాడు, సృష్టి కన్నా ముందే ఉన్నవాడు, దేవతలలో ప్రథముడు, అంతటా ఉన్నవాడు, వేగముగా కదిలేవాడు, వేగమైన ప్రవాహములో ఉన్నవాడు, అట్టి ప్రవాహంలో ఈదగలవాడు, అలలలో, నిశ్చలమైన నీటిలో, సెల ఏళ్ళలో, ద్వీపములలో ఉన్నరుద్రునికి నా నమస్కారములు.
ఆరవ అనువాకము:
నమో” జ్యేష్ఠాయ’ చ కనిష్ఠాయ’ చ నమః’ పూర్వజాయ’ చాపరజాయ’ చ నమో’ మధ్యమాయ’ చాపగల్భాయ’ చ నమో’ జఘన్యా’య చ బుధ్ని’యాయ చ నమః’ సోభ్యా’య చ ప్రతిసర్యా’య చ నమో యామ్యా’య చ క్షేమ్యా’య చ నమ’ ఉర్వర్యా’య చ ఖల్యా’య చ నమః శ్లోక్యా’య చాஉవసాన్యా’య చ నమో వన్యా’య చ కక్ష్యా’య చ నమః’ శ్రవాయ’ చ ప్రతిశ్రవాయ’ చ నమ’ ఆశుషే’ణాయ చాశుర’థాయ చ నమః శూరా’య చావభిన్దతే చ నమో’ వర్మిణే’ చ వరూధినే’ చ నమో’ బిల్మినే’ చ కవచినే’ చ నమః’ శ్రుతాయ’ చ శ్రుతసే’నాయ చ || ౬ ||
తాత్పర్యము:
అందరికన్నా పెద్ద వాడు, మరియు చిన్న వాడు, అన్నిటికన్నా ముందు జన్మించిన వాడు, తర్వాత జన్మించిన వాడు, మధ్య వయస్కుడు, అతి పిన్నవాడు, మూలమునుంచి మరియు మధ్య నుంచి జన్మించిన వాడు, భూ మరియు ఇతర లోకముల నుండి జన్మించిన వాడు, నరకమున శిక్ష వేసి స్వర్గమున సుఖమును ఇచ్చేవాడు , పొలములలోను , వనములలోను ఉండే వాడు, వేదములలో, వాటి శాంతి మంత్రములలో పొగడబడిన వాడు, అడవులలోని వ్రుక్షములలోను, చిన్న పొదలలో ఉండేవాడు, శబ్దము మరియు ప్రతిధ్వనిలోను ఉండేవాడు, వేగముగా నడిచే సైన్యము, ఆయుధాలలో ఉండేవాడు, వీరులు మరియు రాజుల రూపములో ఉండేవాడు, అస్త్ర శాస్త్రములు కలిగి రథమును అధిరోహించిన వాడు, శిరస్త్రాణము మరియు కవచము ధరించిన వాడు, గొప్ప యశస్సు మరియు సేన కలిగిన వాడు అయిన రుద్రునికి నా నమస్కారములు.
ఏడవ అనువాకము:
నమో’ దుందుభ్యా’య చాహనన్యా’య చ నమో’ ధృష్ణవే’ చ ప్రమృశాయ’ చ నమో’ దూతాయ’ చ ప్రహి’తాయ చ నమో’ నిషఙ్గిణే’ చేషుధిమతే’ చ నమ’స్-తీక్ష్ణేష’వే చాయుధినే’ చ నమః’ స్వాయుధాయ’ చ సుధన్వ’నే చ నమః స్రుత్యా’య చ పథ్యా’య చ నమః’ కాట్యా’య చ నీప్యా’య చ నమః సూద్యా’య చ సరస్యా’య చ నమో’ నాద్యాయ’ చ వైశన్తాయ’ చ నమః కూప్యా’య చావట్యా’య చ నమో వర్ష్యా’య చావర్ష్యాయ’ చ నమో’ మేఘ్యా’య చ విద్యుత్యా’య చ నమ ఈధ్రియా’య చాతప్యా’య చ నమో వాత్యా’య చ రేష్మి’యాయ చ నమో’ వాస్తవ్యా’య చ వాస్తుపాయ’ చ || ౭ ||
తాత్పర్యము:
పెద్ద నగారా నుంచి వెలువడే శబ్దము నందు ఉన్న వాడు, ఆ నగారా మోగించే ఓడు నందు ఉండే వాడు, సమరభూమి నుంచి పారిపోని వాడు, వేగు తెచ్చిన సమాచారాన్ని పరిశీలించేవాడు, దూత మరియు సేవకుని రూపములో ఉండేవాడు, ఖడ్గము, అమ్ముల పొది కలిగిన వాడు, పదునైన బాణములు మరియు ఇతర అస్త్రములు కలిగిన వాడు, ఉత్తమమైన ధనుస్సు మరియు ఇతర శస్త్రములు కలిగిన వాడు, విశాలమైన మరియు ఇరుకైన మార్గములందు వెళ్లే వాడు, కాలువలలోను, సెలయేటి లోను ఉండేవాడు, నీటి మడుగులోను, సరస్సులోను ఉండేవాడు, నదులలోను, ఏటి లోను ఉండేవాడు, బావిలోను, జలపాతములలోను ఉండేవాడు, వర్షములోను, ఎడారిలోను ఉన్నవాడు, మేఘము మరియు మెరుపులో ఉన్నవాడు, నిర్మలమైన శరదృతు ఆకాశాములోను, వర్షములోను, సూర్యుని లోను ఉన్నవాడు, భీకర వర్షపు గాలిలోనూ, వేడి వడగాల్పు లోను ఉన్నవాడు, గృహ నిర్మాణములో ఉండే ప్రతి వస్తువులోను, వాస్తు పురుషుడి రూపంలో గృహాన్ని కాపాడే వాడు అయిన ఆ రుద్రునికి నా నమస్కారములు.
ఎనిమిదవ అనువాకము:
నమః సోమా’య చ రుద్రాయ’ చ నమ’స్తామ్రాయ’ చారుణాయ’ చ నమః’ శఙ్గాయ’ చ పశుపత’యే చ నమ’ ఉగ్రాయ’ చ భీమాయ’ చ నమో’ అగ్రేవధాయ’ చ దూరేవధాయ’ చ నమో’ హన్త్రే చ హనీ’యసే చ నమో’ వృక్షేభ్యో హరి’కేశేభ్యో నమ’స్తారాయ నమ’శ్శమ్భవే’ చ మయోభవే’ చ నమః’ శంకరాయ’ చ మయస్కరాయ’ చ నమః’ శివాయ’ చ శివత’రాయ చ నమస్తీర్థ్యా’య చ కూల్యా’య చ నమః’ పార్యా’య చావార్యా’య చ నమః’ ప్రతర’ణాయ చోత్తర’ణాయ చ నమ’ ఆతార్యా’య చాలాద్యా’య చ నమః శష్ప్యా’య చ ఫేన్యా’య చ నమః’ సికత్యా’య చ ప్రవాహ్యా’య చ || ౮ ||
తాత్పర్యము:
ఉమాపతి, దుఃఖములను పోగొట్టే వాడు, సూర్యోదయ, అస్తమయ సమయము నాటి సూర్యుని వర్ణము కలిగిన వాడు, సంతోషాన్ని కలిగించే వాడు, రక్షకుడు, ఉగ్రముగాను, భయానకముగాను ఉన్నవాడు, నాయకుడు, శత్రు సంహారము చేసే వాడు, దూరము నుండి మాట్లాడే వాడు, ప్రళయ కారకుడు (పూర్తి విధ్వంసం), కర్మ యనే సువ్రుక్షమైన వాడు, ఓంకార ప్రకాశకుడు, భోగ కారకుడు, మోక్ష కారకుడు, అనేక లోకముల భోగమునిచ్చే వాడు, శుభమైన వాటిలో ఉన్నవాడు, శుభకరుడు, పవిత్రమైన జలము లో ఉన్నవాడు, ప్రవాహముల వద్ద అర్చించ బడే వాడు, సిద్ధి పొందిన వారిచే నుతించ బడిన వాడు, కామ్యప్రదుడు, భవ సాగరాన్ని, పాపాలను దాటించి, మోక్షాన్ని కలిగించే వాడు, ఆత్మలను ఈ ప్రపంచములోకి పంపించే వాడు, కర్మ ఫలములను అనుభవింప చేసే వాడు, రెల్లుగడ్డి లోను, నీటి ప్రవాహపు నురగలోను, నదులయందు ఇసుకలోను, నీటి ప్రవాహంలో ఉండేవాడు అయిన రుద్రునికి నా నమస్కారములు
తొమ్మిదవ అనువాకము:
నమ’ ఇరిణ్యా’య చ ప్రపథ్యా’య చ నమః’ కిగ్ంశిలాయ’ చ క్షయ’ణాయ చ నమః’ కపర్దినే’ చ పులస్తయే’ చ నమో గోష్ఠ్యా’య చ గృహ్యా’య చ నమస్-తల్ప్యా’య చ గేహ్యా’య చ నమః’ కాట్యా’య చ గహ్వరేష్ఠాయ’ చ నమో” హృదయ్యా’య చ నివేష్ప్యా’య చ నమః’ పాగ్మ్ సవ్యా’య చ రజస్యా’య చ నమః శుష్క్యా’య చ హరిత్యా’య చ నమో లోప్యా’య చోలప్యా’య చ నమ’ ఊర్మ్యా’య చ సూర్మ్యా’య చ నమః’ పర్ణ్యాయ చ పర్ణశద్యా’య చ నమో’உపగురమా’ణాయ చాభిఘ్నతే చ నమ’ ఆఖ్ఖిదతే చ ప్రఖ్ఖిదతే చ నమో’ వః కిరికేభ్యో’ దేవానాగ్ం హృద’యేభ్యో నమో’ విక్షీణకేభ్యో నమో’ విచిన్వత్-కేభ్యో నమ’ ఆనిర్ హతేభ్యో నమ’ ఆమీవత్-కేభ్యః’ || ౯ ||
తాత్పర్యము:
నీటి ఎద్దడి ఉన్న ప్రాంతాల్లో నివసించేవాడు, మార్గములో నడిచేవాడు, ఎడారుల్లో, ఉన్నతమైన ప్రదేశాల్లో నివసించేవాడు, జటా ఝూటములు కలిగి, భక్తులను కాపాడుటలో ముందుండే వాడు, గృహములలోను, పాకలలో, గుహలలోను నివసించేవాడు, తల్పముపై ఉండేవాడు, అలంకరిచబడిన మందిరములలో, ముళ్ళ పొదలలో నివసించేవాడు, లోతైన నీటి మడుగుల్లో, హిమ బిందువుల్లో ఉన్నవాడు, ధూళిలో , బురద మట్టిలో, ఎండిపోయిన చెక్కలో, పచ్చి కొమ్మలో, నేలలో, పచ్చికలో, మైదానములో, నీటి తరంగాలలో, పచ్చని ఆకులలో, ఎండుటాకులలో ఉండేవాడు, అస్త్రములు ధరించి శత్రు సంహారం చేసే వాడు, ఎక్కువ బాధ పెట్టని వాడు, పెట్టే వాడు, భక్తులకు సకల సంపదలు ఇచ్చే వాడు, దేవతల ఆత్మలలో ఉన్నవాడు, నాశనములేని వాడు, దేవతల హృదయంలో ఉన్నవాడు, కోర్కెలు తీర్చే వాడు, పాపములను తొలగించే వాడు, సర్వాంతర్యామి అయిన రుద్రునకు నా నమస్కారములు.
పదవ అనువాకము:
ద్రాపే అన్ధ’సస్పతే దరి’ద్రన్-నీల’లోహిత | ఏషాం పురు’షాణామేషాం ప’శూనాం మా భేర్మాஉరో మో ఏ’షాం కించనామ’మత్ | యా తే’ రుద్ర శివా తనూః శివా విశ్వాహ’భేషజీ | శివా రుద్రస్య’ భేషజీ తయా’ నో మృడ జీవసే” || ఇమాగ్మ్ రుద్రాయ’ తవసే’ కపర్దినే” క్షయద్వీ’రాయ ప్రభ’రామహే మతిమ్ | యథా’ నః శమస’ద్ ద్విపదే చతు’ష్పదే విశ్వం’ పుష్టం గ్రామే’ అస్మిన్ననా’తురమ్ | మృడా నో’ రుద్రోత నో మయ’స్కృధి క్షయద్వీ’రాయ నమ’సా విధేమ తే | యచ్ఛం చ యోశ్చ మను’రాయజే పితా తద’శ్యామ తవ’ రుద్ర ప్రణీ’తౌ | మా నో’ మహాన్త’ముత మా నో’ అర్భకం మా న ఉక్ష’న్తముత మా న’ ఉక్షితమ్ | మా నో’உవధీః పితరం మోత మాతరం’ ప్రియా మా న’స్తనువో’ రుద్ర రీరిషః | మా న’స్తోకే తన’యే మా న ఆయు’షి మా నో గోషు మా నో అశ్వే’షు రీరిషః | వీరాన్మా నో’ రుద్ర భామితోஉవ’ధీర్-హవిష్మ’న్తో నమ’సా విధేమ తే | ఆరాత్తే’ గోఘ్న ఉత పూ’రుషఘ్నే క్షయద్వీ’రాయ సుమ్-నమస్మే తే’ అస్తు | రక్షా’ చ నో అధి’ చ దేవ బ్రూహ్యథా’ చ నః శర్మ’ యచ్ఛ ద్విబర్హా”ః | స్తుహి శ్రుతం గ’ర్తసదం యువా’నం మృగన్న భీమము’పహన్తుముగ్రమ్ | మృడా జ’రిత్రే రు’ద్ర స్తవా’నో అన్యన్తే’ అస్మన్నివ’పన్తు సేనా”ః | పరి’ణో రుద్రస్య’ హేతిర్-వృ’ణక్తు పరి’ త్వేషస్య’ దుర్మతి ర’ఘాయోః | అవ’ స్థిరా మఘవ’ద్-భ్యస్-తనుష్వ మీఢ్-వ’స్తోకాయ తన’యాయ మృడయ | మీఢు’ష్టమ శివ’మత శివో నః’ సుమనా’ భవ | పరమే వృక్ష ఆయు’ధన్నిధాయ కృత్తిం వసా’న ఆచ’ర పినా’కం బిభ్రదాగ’హి | వికి’రిద విలో’హిత నమ’స్తే అస్తు భగవః | యాస్తే’ సహస్రగ్మ్’ హేతయోన్యమస్మన్-నివపన్తు తాః | సహస్రా’ణి సహస్రధా బా’హువోస్తవ’ హేతయః’ | తాసామీశా’నో భగవః పరాచీనా ముఖా’ కృధి || ౧౦ ||
తాత్పర్యము:
పాపులను నరకంలో శిక్షించే, భక్తులకు ఆహారాన్ని ఇచ్చే, జ్యోతి స్వరూపుడవు, నీలకంఠుడవు, ఎరుపు వర్ణము కలవాడవు అయిన ఓ దేవా! భక్తులకు భయము, మృత్యువునీయకు, రోగముల నుండి కాపాడు. ఓ రుద్రా! జగత్పాలక! జనన మరణాల నుండి ముక్తిని కలిగించే, నీలో ఉన్న, పార్వతి దేవితో కూడిన రూపమును మాకు అనుగ్రహించుము. మేము ఎలా జీవించాలో అలా జీవించే వరం ప్రసాదించు. ఓ రుద్రా! జగత్పాలక! జటా ఝూటములు కలిగిన, ధ్యానములో ఉన్న తపస్వీ, వ్యాకులమైన మా మనస్సులను నీ మీదకు మరల్చు. నీ ధ్యానముతో మాకు, గోవులకు సకల పాపములు తొలగి, శుభములు కలిగి, ఆరోగ్యవంతులమగుదుము, మరల మాకు రోగములు రావు.
ఓ రుద్రా! జగత్పాలక! మాకు ఆనందము కలిగించు, మోక్షము కలిగే అవకాశాలు పెంచి, పాపములు చేసే అవకాశాలు తగ్గించు. మాకు ఆనందము, మోక్షము కలిగించుటకు నీకు మరోసారి మా ప్రణామములు. ఓ రుద్రా! జగత్పాలక! వృద్ధులకు, స్త్రీలకు, పిల్లలకు, గర్భము నందున్న శిశువులకు, తల్లీ, తండ్రులకు ఎప్పుడు హాని కలగకుండా చూడు. మాకు ప్రియమైన ఈ శరీరమునకు హాని కలుగకుండా చూడు. ఓ రుద్రా! జగత్పాలక! మా సంతానమునకు శోకము కలుగ కుండా కాపాడు. ఆవులను, ఆశ్వములను కాపాడు. కోపాగ్నికి మా సేవకులను గురి చేయకు. నీకు పవిత్రమైన వస్తువులు, నమస్కారములు సమర్పిస్తాము. ఓ రుద్రా! జగత్పాలక! నీ భయానక తత్వము మాకు, మా సేవకులకు దూరముగా ఉండు గాక. నీ శుభ తత్వము మాతో ఉండు గాక. నీ కరుణ ఎల్లప్పుడూ మాతో ఉండు గాక. మాకు సకల లోకాల సుఖాలు అందించు. ఓ మనసా! నీ హృదయ కమలములో యున్న, నిత్య యౌవనుడైన, సింహమువలె శత్రువులను సంహరించే, అమితమైన యశస్సు కల్గిన ఆ రుద్రుని ధ్యానము చేయుము. ఓ రుద్రా! నీ సైనికులచే మా శత్రువులను సంహరించు. రుద్రుని ఆయుధములు మా నుండి దూరముగా ఉండు గాక. శత్రు సంహారము చేయగల ఆ రౌద్ర రూపము మానుండి దూరముగా ఉండు గాక. ఓ రుద్ర! నీ రౌద్ర రూపమును మిమ్ము ప్రార్థించే, హవనము సమర్పించే మా పట్ల శాంతింప చేయుము. మా పుత్ర పౌత్రాదులను కాపాడుము. భక్తుల కోర్కెలను తీర్చతంలో అగ్రుడవైన ఓ రుద్రా! శుభ వీక్షణములు కలిగిన ఓ రుద్ర! నీ అస్త్రములు వృక్షముపై ఉంచి, పులి చర్మము ధరించి, పినాకము అలంకారముగా ఉంచుకొని మా వద్దకు శుభకరుడవై రమ్ము. మాకు సంపదలు ఇచ్చే, ఎరుపు వర్ణములో ఉన్న ఓ రుద్రా! నీకు మా నమస్కారములు. నీ ఆయుధములు మా శత్రువులను నాశనం చేయు గాక. వేల రకాల, వేల ఆయుధాలు కలిగిన ఓ రుద్రా! నీ అస్త్రాలు మమ్ములను దాడి చేయకుండు గాక.
పదకొండవ అనువాకము:
సహస్రా’ణి సహస్రశో యే రుద్రా అధి భూమ్యా”మ్ | తేషాగ్మ్’ సహస్రయోజనేஉవధన్వా’ని తన్మసి | అస్మిన్-మ’హత్-య’ర్ణవే”உన్తరి’క్షే భవా అధి’ | నీల’గ్రీవాః శితికణ్ఠా”ః శర్వా అధః, క్ష’మాచరాః | నీల’గ్రీవాః శితికణ్ఠా దివగ్మ్’ రుద్రా ఉప’శ్రితాః | యే వృక్షేషు’ సస్పిఞ్జ’రా నీల’గ్రీవా విలో’హితాః | యే భూతానామ్-అధి’పతయో విశిఖాసః’ కపర్ది’నః | యే అన్నే’షు వివిధ్య’న్తి పాత్రే’షు పిబ’తో జనాన్’ | యే పథాం ప’థిరక్ష’య ఐలబృదా’ యవ్యుధః’ | యే తీర్థాని’ ప్రచర’న్తి సృకావ’న్తో నిషఙ్గిణః’ | య ఏతావ’న్తశ్చ భూయాగ్మ్’సశ్చ దిశో’ రుద్రా వి’తస్థిరే | తేషాగ్మ్’ సహస్రయోజనేஉవధన్వా’ని తన్మసి | నమో’ రుధ్రేభ్యో యే పృ’థివ్యాం యే”உన్తరి’క్షే యే దివి యేషామన్నం వాతో’ వర్-షమిష’వస్-తేభ్యో దశ ప్రాచీర్దశ’ దక్షిణా దశ’ ప్రతీచీర్-దశో-దీ’చీర్-దశోర్ధ్వాస్-తేభ్యో నమస్తే నో’ మృడయన్తు తే యం ద్విష్మో యశ్చ’ నో ద్వేష్టి తం వో జమ్భే’ దధామి || ౧౧ ||
త్ర్యం’బకం యజామహే సుగన్ధిం పు’ష్టివర్ధ’నమ్ | ఉర్వారుకమి’వ బన్ధ’నాన్-మృత్యో’ర్-ముక్షీయ మాஉమృతా”త్ | యో రుద్రో అగ్నౌ యో అప్సు య ఓష’ధీషు యో రుద్రో విశ్వా భువ’నా వివేశ తస్మై’ రుద్రాయ నమో’ అస్తు | తము’ ష్టుహి యః స్విషుః సుధన్వా యో విశ్వ’స్య క్షయ’తి భేషజస్య’ | యక్ష్వా”మహే సౌ”మనసాయ’ రుద్రం నమో”భిర్-దేవమసు’రం దువస్య | అయం మే హస్తో భగ’వానయం మే భగ’వత్తరః | అయం మే” విశ్వభే”షజోஉయగ్మ్ శివాభి’మర్శనః | యే తే’ సహస్ర’మయుతం పాశా మృత్యో మర్త్యా’య హన్త’వే | తాన్ యఙ్ఞస్య’ మాయయా సర్వానవ’ యజామహే | మృత్యవే స్వాహా’ మృత్యవే స్వాహా” | ప్రాణానాం గ్రన్థిరసి రుద్రో మా’ విశాన్తకః | తేనాన్నేనా”ప్యాయస్వ ||
ఓం నమో భగవతే రుద్రాయ విష్ణవే మృత్యు’ర్మే పాహి ||
సదాశివోమ్ |
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః
తాత్పర్యము:
ఓ రుద్రా! వేల కొలది, వేల రకాల ఆయుధాలు కలిగి ఉన్న వేల మంది నీ సైనికులను మాకు వేల మైళ్ళ దూరమున ఉంచు. ఈ విశ్వములో ఉన్న అనంతమైన రుద్రుని సైనికులు – కంఠములు నీలము, తెల్లగను గలిగిన వారు, పాతాళంలో, స్వర్గంలో ఉండే వారు, కంఠములు నీలము, ఎరుపుగాను ఉండి వ్రుక్షములపై ఉన్నవారు, ముడి వేసుకున్నవారు, కేశములు లేని వారు, జనులను బాధించి వారు పాత్రలనుండి ఆహారము, నీరు తీసుకునే వారు, అన్ని మార్గములలో నున్న వారిని రక్షించే వారు, కాపాడే వారు, పదునైన ఆయుధములు కలిగిన వారు, పవిత్రమైన జలాలను కాపాడే వారు – వివిధ దిక్కులలో నున్న వీరందరినీ, వారి ఆయుధాలను మానుండి దూరముగా ఉంచుము. భూమి, ఆకాశము, ఇతర లోకములలో ఉండి మమ్మల్ని కాపాడే సైనికులకు మా వ్రేళ్ళతో, చేతులతో, దిక్కు దిక్కున నమస్కారములు. మాకు వారు ఆనందము కలిగింతురు గాక. వారికి మేము మా శత్రువులను ఆహారముగా సమర్పిస్తున్నాము. సుగంధం వెదజల్లేవాడు, ఆహారం ఇచ్చి పోషించేవాడు, త్రినేత్రుడు అయిన పరమశివుడిని ఆరాధిద్దాం. దోసపండు కాడ నుండి విడిపడేటట్లు మరణం పట్టు నుండి విడివడెదము గాక! ఆత్మ స్థితి నుండి విడివడక ఉందాం గాక!. సమస్త జగత్తు యందు ఉన్న ఆ శివునికి మా నమస్కారములు.
ఉత్తమమైన అస్త్ర శాస్త్రములు కలిగి, వైద్యుడై మన రోగాలను నిర్మూలించే, రాక్షసులను సంహరించే రుద్రునికి మన మనస్సులను పవిత్రం చేస్తున్నందుకు నమస్కారములు. శివుని తాకి, పూజించే ఈ హస్తము మాకు దేవునితో సమానము. శివుని తాకినా ఈ హస్తము నా సర్వ రోగములకు దివ్యౌషధము. ఓ దేవా! ప్రాణులను చంపుటకు ఉపయోగించే సహస్రమైన నీ పాశములను మాకు దూరముగా యుంచమని మా ప్రార్థన. దానికోరకై మేము ఈ అగ్నిహోత్రము ద్వారా నీకు ప్రీతిని సమర్పిస్తున్నాము. రుద్రునకు నా నమస్కారములు. మృత్యుదేవత నా వాద్దకు రాకుండు గాక. ప్రాణము, ఇంద్రియముల కలిసే గ్రంధులలో నివసించే ఓ దేవా! నేను సమర్పిస్తున్న ఆహారమును స్వీకరించి నాయందు నివసించుము. మృత్యు దేవతను నా నుండి దూరముగా ఉండు గాక.
ఓం శాంతి శాంతి శాంతి. ఇది కృష్ణ యజుర్వేదములోని, నాలుగవ కాండ, అయిదవ ప్రపాఠకములోనిది.
చమకం:
భక్తుడు తనకు ఏమి కావలెనో ఆ రుద్రుని చమక రూపంలో అడగబడింది. నమకంలో లాగానే దీనిలో కూడా పదకొండు అనువాకములు. నమక చమకాలు కలిపి చదివితేనే అభిషేకం సంపూర్ణం. చమకాన్ని భక్తుని వాక్కులో రుద్రుని ఆశీర్వచనంగా వ్యాఖ్యానించ బడింది.
మొదటి అనువాకము:
ఓం అగ్నా’విష్ణో సజోష’సేమావ’ర్ధన్తు వాం గిరః’ | ద్యుమ్నైర్-వాజే’భిరాగ’తమ్ | వాజ’శ్చ మే ప్రసవశ్చ’ మే ప్రయ’తిశ్చ మే ప్రసి’తిశ్చ మే ధీతిశ్చ’ మే క్రతు’శ్చ మే స్వర’శ్చ మే శ్లోక’శ్చ మే శ్రావశ్చ’ మే శ్రుతి’శ్చ మే జ్యోతి’శ్చ మే సువ’శ్చ మే ప్రాణశ్చ’ మేஉపానశ్చ’ మే వ్యానశ్చ మేஉసు’శ్చ మే చిత్తం చ’ మ ఆధీ’తం చ మే వాక్చ’ మే మన’శ్చ మే చక్షు’శ్చ మే శ్రోత్రం’ చ మే దక్ష’శ్చ మే బలం’ చ మ ఓజ’శ్చ మే సహ’శ్చ మ ఆయు’శ్చ మే జరా చ’ మ ఆత్మా చ’ మే తనూశ్చ’ మే శర్మ’ చ మే వర్మ’ చ మేஉఙ్గా’ని చ మేஉస్థాని’ చ మే పరూగ్మ్’షి చ మే శరీ’రాణి చ మే || ౧ ||
తాత్పర్యము :
ఓ దేవా! అగ్ని విష్ణు రూపమైన వాడ! మీరు నా పట్ల సంతుష్టులై ఉండుటకు నేను నుతించే ఈ పదములు ఎల్లప్పుడూ అభివృద్ధి చెందుతుండు గాక. నాకు ఎల్లపుడు ఆహారము, ధనము సమృద్ధిగా నుండు గాక.
రెండవ అనువాకము:
జైష్ఠ్యం’ చ మ ఆధి’పత్యం చ మే మన్యుశ్చ’ మే భామ’శ్చ మేஉమ’శ్చ మేஉమ్భ’శ్చ మే జేమా చ’ మే మహిమా చ’ మే వరిమా చ’ మే ప్రథిమా చ’ మే వర్ష్మా చ’ మే ద్రాఘుయా చ’ మే వృద్ధం చ’ మే వృద్ధి’శ్చ మే సత్యం చ’ మే శ్రద్ధా చ’ మే జగ’చ్చ మే ధనం’ చ మే వశ’శ్చ మే త్విషి’శ్చ మే క్రీడా చ’ మే మోద’శ్చ మే జాతం చ’ మే జనిష్యమా’ణం చ మే సూక్తం చ’ మే సుకృతం చ’ మే విత్తం చ’ మే వేద్యం’ చ మే భూతం చ’ మే భవిష్యచ్చ’ మే సుగం చ’ మే సుపథం చ మ ఋద్ధం చ మ ఋద్ధిశ్చ మే క్లుప్తం చ’ మే క్లుప్తి’శ్చ మే మతిశ్చ’ మే సుమతిశ్చ’ మే || ౨ ||
తాత్పర్యము :
నేను రుద్రుని అర్చించుట వలన – ఆహారము, దాన్ని ఇచ్చే మనసు, ఉత్సాహము, కాపాడుకునే శక్తి, ఆహారాన్ని సంపాదించే శక్తి, దోషములు లేకుండా మంత్రోచ్చారణ చేసే సామర్థ్యం, యశస్సు, ఉచ్చారణ, వివేకము, స్వర్గము, ఆత్మ శక్తి, అపాన వ్యానాదులు, ఆత్మ, ఆలోచన, ఆలోచనచే గ్రహించ బడేవి, వాక్కు, మనస్సు, ఇంద్రియములు, జ్ఞానమును పొందుటకు కావలసిన ఇంద్రియ శక్తి, ఆత్మ బలము, శత్రువులను సంహరించే శక్తి, ఆయుష్షు, వృద్ధాప్యం, ఆరోగ్యకరమైన శరీరము, ఆనందము, శరీరాన్ని కాపాడటానికి ఆయుధాలు, బలమైన, స్థిరమైన అవయవములు, ఎముకలు, కీళ్ళు మొదలగు అవయవములు – నాతో, నాలో ఉండు గాక.
మూడవ అనువాకము:
శం చ’ మే మయ’శ్చ మే ప్రియం చ’ మేஉనుకామశ్చ’ మే కామ’శ్చ మే సౌమనసశ్చ’ మే భద్రం చ’ మే శ్రేయ’శ్చ మే వస్య’శ్చ మే యశ’శ్చ మే భగ’శ్చ మే ద్రవి’ణం చ మే యన్తా చ’ మే ధర్తా చ’ మే క్షేమ’శ్చ మే ధృతి’శ్చ మే విశ్వం’ చ మే మహ’శ్చ మే సంవిచ్చ’ మే ఙ్ఞాత్రం’ చ మే సూశ్చ’ మే ప్రసూశ్చ’ మే సీరం’ చ మే లయశ్చ’ మ ఋతం చ’ మేஉమృతం’ చ మేஉయక్ష్మం చ మేஉనా’మయచ్చ మే జీవాతు’శ్చ మే దీర్ఘాయుత్వం చ’ మేஉనమిత్రం చ మేஉభ’యం చ మే సుగం చ’ మే శయ’నం చ మే సూషా చ’ మే సుదినం’ చ మే || ౩ ||
తాత్పర్యము :
ఓ రుద్రా! నిన్ను అర్చించుట వలన – కీర్తి, నాయకత్వము, క్రోధము, చలించని మనసు, చల్లని నీరు, గెలిచే మరియు గౌరవము పొందే సామర్థ్యము, స్థిరాస్తులు, పుత్ర పౌత్రాదులు, అప మృత్యువు లేని సంతానము, ధన ధాన్యములు, పెరిగే జ్ఞానము, సత్యము, వివరము పట్ల ధ్యాస, ఆకట్టుకునే సామర్థ్యము, శరీర సౌందర్యము, క్రీడలు ఇతర విషయముల వలన కలిగే ఆనందము, చేసేది, చేయబడేది, దేవతలా ఆశీర్వాదము, సత్కార్యములు, ఖజానా, నిలిచే సంపాదన, ఎక్కువ సంపాదించే సామర్థ్యము, ఎక్కడికైనా వెళ్ళగలిగే శక్తి, మంచి మార్గములు, మంచి యజ్ఞ ఫలము, పుణ్యము, సత్సంపాదన, పని చేయ గలిగిన మంచి సామర్థ్యము, ముందు చూపు, నిలకడ – నాకు కలిగి, నాతో ఉండు గాక.
నాలుగవ అనువాకము:
ఊర్క్చ’ మే సూనృతా’ చ మే పయ’శ్చ మే రస’శ్చ మే ఘృతం చ’ మే మధు’ చ మే సగ్ధి’శ్చ మే సపీ’తిశ్చ మే కృషిశ్చ’ మే వృష్టి’శ్చ మే జైత్రం’ చ మ ఔద్భి’ద్యం చ మే రయిశ్చ’ మే రాయ’శ్చ మే పుష్టం చ మే పుష్టి’శ్చ మే విభు చ’ మే ప్రభు చ’ మే బహు చ’ మే భూయ’శ్చ మే పూర్ణం చ’ మే పూర్ణత’రం చ మేஉక్షి’తిశ్చ మే కూయ’వాశ్చ మేஉన్నం’ చ మేஉక్షు’చ్చ మే వ్రీహయ’శ్చ మే యవా”శ్చ మే మాషా”శ్చ మే తిలా”శ్చ మే ముద్గాశ్చ’ మే ఖల్వా”శ్చ మే గోధూమా”శ్చ మే మసురా”శ్చ మే ప్రియఙ్గ’వశ్చ మేஉణ’వశ్చ మే శ్యామాకా”శ్చ మే నీవారా”శ్చ మే || ౪ ||
తాత్పర్యము :
ఓ రుద్రా! నిన్ను అర్చించుట వలన – ఇహ లౌక, పారలౌకిక ఆనందాలు, కోరిక, దాని ఫలము, ప్రీతి కలిగించే బంధు జనము, రక్షణ, యశస్సు , కీర్తి, మంచి అలవాట్లు, అదృష్టము, సంపద, తండ్రి వలె నన్ను నడిపించే సద్గురువు, ఆస్తులను కాపాడుకునే శక్తి, స్థైర్యము, మంచితనము, గుర్తింపు, వేద శాస్త్రాల జ్ఞానము, అధ్యాపకత, పని చేసే, చేయించ గలిగే సామర్థ్యము, ఆజ్ఞాపించే అధికారము, పశు సంపద, అవరోధము లేని మార్గము, మంచి అగ్నిహోత్రము, ద్రవ్యములు, వాటి వలన కలిగే శుభములు, క్షయ వ్యాధి నుంచి రక్షణ, జ్వరములనుండి రక్షణ, ఔషధ సేవ లేని జీవితం, దీర్ఘాయుష్షు, అందరితో స్నేహంగా ఉండే వాతావరణము, నిర్భయము, సత్ప్రవర్తన, మంచి నిద్ర, మంచి ఉదయము, మంచి రోజులు – నాతో ఉండు గాక.
అయిదవ అనువాకము:
అశ్మా చ’ మే మృత్తి’కా చ మే గిరయ’శ్చ మే పర్వ’తాశ్చ మే సిక’తాశ్చ మే వనస్-పత’యశ్చ మే హిర’ణ్యం చ మేஉయ’శ్చ మే సీసం’ చ మే త్రపు’శ్చ మే శ్యామం చ’ మే లోహం చ’ మేஉగ్నిశ్చ’ మ ఆప’శ్చ మే వీరుధ’శ్చ మ ఓష’ధయశ్చ మే కృష్ణపచ్యం చ’ మేஉకృష్ణపచ్యం చ’ మే గ్రామ్యాశ్చ’ మే పశవ’ ఆరణ్యాశ్చ’ యఙ్ఞేన’ కల్పన్తాం విత్తం చ’ మే విత్తి’శ్చ మే భూతం చ’ మే భూతి’శ్చ మే వసు’ చ మే వసతిశ్చ’ మే కర్మ’ చ మే శక్తి’శ్చ మేஉర్థ’శ్చ మ ఏమ’శ్చ మ ఇతి’శ్చ మే గతి’శ్చ మే || ౫ ||
తాత్పర్యము :
ఓ రుద్రా! నిన్ను అర్చించుట వలన – భుక్తి, మంచి వాక్కు, పాలు, మీగడ, నెయ్యి, తేనె, బంధువులతో భోజనము, పానము, వ్యవసాయము, వర్షములు, విజయ భూమి, వృక్షములు, మొక్కల సేద్యము, స్వర్ణము, రత్నములు, సంపదతో వచ్చే కీర్తి, ఆరోగ్యము, విలువైన పంట, మంచి పంట తెచ్చే ఇతర శుభములు, దినదినాభి వృద్ధి, పూర్ణత్వము, ఉత్కృష్టము కన్నా ఉన్నతమైనది, మరణము లేని స్థితి, బియ్యము, సజ్జలు, గోధుమలు, రాగులు, మినుములు, పెసలు మొదలగు ధాన్యములు, నూనె గింజలు, పప్పు దినుసులు – అన్ని నా వద్ద సమృద్ధిగా ఉండు గాక.
ఆరవ అనువాకము:
అగ్నిశ్చ’ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే సోమ’శ్చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే సవితా చ’ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే సర’స్వతీ చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే పూషా చ’ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే బృహస్పతి’శ్చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే మిత్రశ్చ’ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే వరు’ణశ్చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే త్వష్ఠా’ చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే ధాతా చ’ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే విష్ణు’శ్చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మేஉశ్వినౌ’ చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే మరుత’శ్చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే విశ్వే’ చ మే దేవా ఇన్ద్ర’శ్చ మే పృథివీ చ’ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మేஉన్తరి’క్షం చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే ద్యౌశ్చ’ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే దిశ’శ్చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే మూర్ధా చ’ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే ప్రజాప’తిశ్చ మ ఇన్ద్ర’శ్చ మే || ౬ ||
తాత్పర్యము :
ఓ రుద్రా! నిన్ను అర్చించుట వలన – రాళ్ళు, మట్టి, కొండలు, పర్వతాలు, ఇసుక, భూమి యందు పెరిగే అన్ని వస్తువులు, అన్ని రకముల ఖనిజములు, లవణాలు, అగ్ని, నీరు, తీగ మొక్కలు, ఔషధపు మొక్కలు, పెంచేవి, పెంచని మొక్కలు, గ్రామాలలో, అరణ్యాలలో ఉండే సంపద, పశుసంపద, అగ్నిహోత్రములో వాడే ద్రవ్యములు, పిత్రార్జితములు, సంతానము మరియు ఇతరులకు చెందిన ఆస్తులు, స్థిర, చరాస్తులు, నా ధర్మమునకు చెందిన కర్మలు, కర్మలు చేయుటకు కావలసిన శక్తి, వాటి ఫలము, ఆనందము పొందే సాధనములు, వాటి ఫలితములు – నాతో ఉండు గాక.
ఏడవ అనువాకము:
అగ్ంశుశ్చ’ మే రశ్మిశ్చ మేஉదా”భ్యశ్చ మేஉధి’పతిశ్చ మ ఉపాగ్ంశుశ్చ’ మేஉన్తర్యామశ్చ’ మ ఐన్ద్రవాయవశ్చ’ మే మైత్రావరుణశ్చ’ మ ఆశ్వినశ్చ’ మే ప్రతిప్రస్థాన’శ్చ మే శుక్రశ్చ’ మే మన్థీ చ’ మ ఆగ్రయణశ్చ’ మే వైశ్వదేవశ్చ’ మే ధ్రువశ్చ’ మే వైశ్వానరశ్చ’ మ ఋతుగ్రహాశ్చ’ మేஉతిగ్రాహ్యా”శ్చ మ ఐంద్రాగ్నశ్చ’ మే వైశ్వదేవశ్చ’ మే మరుత్వతీయా”శ్చ మే మాహేన్ద్రశ్చ’ మ ఆదిత్యశ్చ’ మే సావిత్రశ్చ’ మే సారస్వతశ్చ’ మే పౌష్ణశ్చ’ మే పాత్నీవతశ్చ’ మే హారియోజనశ్చ’ మే || ౭ ||
తాత్పర్యము:
ఓ రుద్రా! నిన్ను అర్చించుట వలన – అగ్ని మరియు ఇంద్రుడు, చంద్రుడు మరియు ఇంద్రుడు, సూర్యుడు మరియు ఇంద్రుడు, సరస్వతి మరియు ఇంద్రుడు, పూషా మరియు ఇంద్రుడు, బృహస్పతి మరియు ఇంద్రుడు, మిత్రుడు మరియు ఇంద్రుడు, వరుణుడు మరియు ఇంద్రుడు, త్వష్ట మరియు ఇంద్రుడు, ధాత మరియు ఇంద్రుడు, అశ్వినీ దేవతలు మరియు ఇంద్రుడు, మరుత్ దేవతలు మరియు ఇంద్రుడు, వసువులు మరియు ఇంద్రుడు, భూమి మరియు ఇంద్రుడు, అంతరిక్షము మరియు ఇంద్రుడు, స్వర్గము మరియు ఇంద్రుడు, నాలుగు దిక్కులు మరియు ఇంద్రుడు, మూర్ధ్నము మరియు ఇంద్రుడు, ప్రజాపతి మరియు ఇంద్రుడు – నన్ను ఆశీర్వదించు గాక.
ఎనిమిదవ అనువాకము:
ఇధ్మశ్చ’ మే బర్హిశ్చ’ మే వేది’శ్చ మే దిష్ణి’యాశ్చ మే స్రుచ’శ్చ మే చమసాశ్చ’ మే గ్రావా’ణశ్చ మే స్వర’వశ్చ మ ఉపరవాశ్చ’ మేஉధిషవ’ణే చ మే ద్రోణకలశశ్చ’ మే వాయవ్యా’ని చ మే పూతభృచ్చ’ మ ఆధవనీయ’శ్చ మ ఆగ్నీ”ధ్రం చ మే హవిర్ధానం’ చ మే గృహాశ్చ’ మే సద’శ్చ మే పురోడాశా”శ్చ మే పచతాశ్చ’ మేஉవభృథశ్చ’ మే స్వగాకారశ్చ’ మే || ౮ ||
తాత్పర్యము :
ఓ రుద్రా! నిన్ను అర్చించుట కొరకు – సోమయాగమునకు కావలసిన పాత్రలు, ఆజ్య పాత్రలు, ఘ్రుత పాత్రలు, ఇంద్రాది దేవతలకు సమర్పించ వలసిన సోమరస పాత్రలు, ఆశ్వినాది ఇతర దేవతలకు సోమరస పాత్రలు, వైశ్వదేవాది దేవతలకు సోమరస పాత్రలు మొదలగునవి నా చేత ఉన్నాయి.
తొమ్మిదవ అనువాకము:
అగ్నిశ్చ’ మే ఘర్మశ్చ’ మేஉర్కశ్చ’ మే సూర్య’శ్చ మే ప్రాణశ్చ’ మేஉశ్వమేధశ్చ’ మే పృథివీ చ మేஉది’తిశ్చ మే దితి’శ్చ మే ద్యౌశ్చ’ మే శక్వ’రీరఙ్గుల’యో దిశ’శ్చ మే యఙ్ఞేన’ కల్పన్తామృక్చ’ మే సామ’ చ మే స్తోమ’శ్చ మే యజు’శ్చ మే దీక్షా చ’ మే తప’శ్చ మ ఋతుశ్చ’ మే వ్రతం చ’ మేஉహోరాత్రయో”ర్-దృష్ట్యా బృ’హద్రథంతరే చ మే యఙ్ఞేన’ కల్పేతామ్ || ౯ ||
తాత్పర్యము :
ఓ రుద్ర! నేను నీ భక్తుడనయినందు వలన – మర్రి చెట్టు చిదుగులు, దర్భలు, యాగశాల, సహాయమునకు స్త్రీలు, సోమరస పాత్రలు, సోమ తీగ చిగుళ్ళు నూరుటకు రాళ్ళు, సమిధలు, చెక్కలు, అగ్ని సృష్టించుటకు భూమిలో రంధ్రములు, ద్రోణము, వాయవ్యసము, ఇతర పవిత్రమైన పాత్రలు,యాగ ద్రవ్యములు ఉంచుటకు, స్త్రీలు ఆసీనులు అగుటకు, ఇతరులు వీక్షించుటకు ప్రదేశము, చెరువు (హోమములో హుతమునకు), బలి, అనంతరము స్నానమునకు ప్రదేశము, సమిథలతో పాటు హవానములో వేసే ఇతర ద్రవ్యములు నా చెంత ఉండు గాక.
పదవ అనువాకము:
గర్భా”శ్చ మే వత్సాశ్చ’ మే త్ర్యవి’శ్చ మే త్ర్యవీచ’ మే దిత్యవాట్ చ’ మే దిత్యౌహీ చ’ మే పఞ్చా’విశ్చ మే పంచావీ చ’ మే త్రివత్సశ్చ’ మే త్రివత్సా చ’ మే తుర్యవాట్ చ’ మే తుర్యౌహీ చ’ మే పష్ఠవాట్ చ’ మే పష్ఠౌహీ చ’ మ ఉక్షా చ’ మే వశా చ’ మ ఋషభశ్చ’ మే వేహచ్చ’ మేஉనడ్వాం చ మే ధేనుశ్చ’ మ ఆయు’ర్-యఙ్ఞేన’ కల్పతాం ప్రాణో యఙ్ఞేన’ కల్పతామ్-అపానో యఙ్ఞేన’ కల్పతాం వ్యానో యఙ్ఞేన’ కల్పతాం చక్షు’ర్-యఙ్ఞేన’ కల్పతాగ్ శ్రోత్రం’ యఙ్ఞేన’ కల్పతాం మనో’ యఙ్ఞేన’ కల్పతాం వాగ్-యఙ్ఞేన’ కల్పతామ్-ఆత్మా యఙ్ఞేన’ కల్పతాం యఙ్ఞో యఙ్ఞేన’ కల్పతామ్ || ౧౦ ||
తాత్పర్యము :
ఓ రుద్రా! నేను నీ భక్తుడనయినందు వలన యాగామునకు కావాల్సిన అగ్ని, అగ్ని కార్యమునకు కావాల్సిన ఇతర పూర్వ కార్యక్రమములు, దిక్పాలకులకు, పంచాభూతములకు చేయవలసిన సమర్పణ (ఆశ్వాది బలులు), వేద పారాయణ , ప్రాయశ్చిత్తము, శాంతి హోమములు, పూర్ణాహుతి ముహూర్త నిర్ణయం, పూర్ణాహుతి కార్యక్రమము, ఇతర క్రియలు నా చేతుల మీదుగా జరుగు గాక.
(ఇక్కడ గో స్తన్యము నుండి పాలు త్రాగుట, అశ్వాన్ని బలి ఇవ్వటం, వివిధ దేవతలకు బలి సమర్పించటం, శుద్ధి, ప్రాయశ్చిత్తం వివరాలు పై రెండు అనువాకాల్లో పేర్కొన బడ్డాయి)
పదకొండవ అనువాకము:
ఏకా’ చ మే తిస్రశ్చ’ మే పఞ్చ’ చ మే సప్త చ’ మే నవ’ చ మ ఏకా’దశ చ మే త్రయోదశ చ మే పఞ్చ’దశ చ మే సప్తద’శ చ మే నవ’దశ చ మ ఏక’విగ్ంశతిశ్చ మే త్రయో’విగ్ంశతిశ్చ మే పఞ్చ’విగ్ంశతిశ్చ మే సప్త విగ్మ్’శతిశ్చ మే నవ’విగ్ంశతిశ్చ మ ఏక’త్రిగ్ంశచ్చ మే త్రయ’స్త్రిగ్ంశచ్చ మే చత’స్-రశ్చ మేஉష్టౌ చ’ మే ద్వాద’శ చ మే షోడ’శ చ మే విగ్ంశతిశ్చ’ మే చతు’ర్విగ్ంశతిశ్చ మేஉష్టావిగ్మ్’శతిశ్చ మే ద్వాత్రిగ్మ్’శచ్చ మే షట్-త్రిగ్మ్’శచ్చ మే చత్వారిగ్ంశచ్చ’ మే చతు’శ్-చత్వారిగ్ంశచ్చ మేஉష్టాచ’త్వారిగ్ంశచ్చ మే వాజ’శ్చ ప్రసవశ్చా’పిజశ్చ క్రతు’శ్చ సువ’శ్చ మూర్ధా చ వ్యశ్ని’యశ్-చాన్త్యాయనశ్-చాన్త్య’శ్చ భౌవనశ్చ భువ’నశ్-చాధి’పతిశ్చ || ౧౧ ||
ఓం ఇడా’ దేవహూర్-మను’ర్-యఙ్ఞనీర్-బృహస్పతి’రుక్థామదాని’ శగ్ంసిషద్-విశ్వే’-దేవాః సూ”క్తవాచః పృథి’విమాతర్మా మా’ హిగ్ంసీర్-మధు’ మనిష్యే మధు’ జనిష్యే మధు’ వక్ష్యామి మధు’ వదిష్యామి మధు’మతీం దేవేభ్యో వాచముద్యాసగ్ంశుశ్రూషేణ్యా”మ్ మనుష్యే”భ్యస్తం మా’ దేవా అ’వన్తు శోభాయై’ పితరోஉను’మదన్తు ||
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః
తాత్పర్యము :
గర్భిణీలు అయిన గోవులు, గోవులు, దూడలు, ఒకటిన్నర, రెండు, రెండున్నర, మూడు, మూడున్నర, నాలుగు సంవత్సరములున్న గోవులు, ఎద్దులు, వీర్యమున్న ఎద్దులు, బాలింతలైన గోవులు, గొడ్లు అందుబాటులో ఉండుగాక. ఈ అగ్నిహోత్రములోని అగ్ని నాకు పూర్ణాయుష్షు, ఉచ్చ్వాశ నిశ్శ్వాసలు, ఆరోగ్యకరమైన కళ్ళు, చెవులు, మనసు, వాక్కు, ఆత్మను ఇచ్చు గాక. ఇటువంటి కార్యములు ఇంకా చేయుటకు శక్తిని ఇచ్చు గాక. ఒకటి, మూడు, ఐదు, ఏడు, తొమ్మిది, పదకొండు, పదమూడు, పదిహేను, పదిహేడు, పంతొమ్మిది, ఇరవై ఒకటి, ఇరవై మూడు, ఇరవై ఐదు, ఇరవై ఏడు, ఇరవై తొమ్మిది, ముప్ఫై ఒకటి, ముప్ఫై మూడు నాతో ఉండు గాక. నాలుగు, ఎనిమిది, పన్నెండు, పదహారు, ఇరవై, ఇరవై నాలుగు, ఇరవై ఎనిమిది, ముప్ఫై రెండు, ముప్ఫై ఆరు, నలభై, నలభై నలుగు, నలభై ఎనిమిది నాతో ఉండు గాక.
ఆహారము, ధాన్యము, ధన్యోత్పత్తి, దాని వృద్ధి, అగ్నిహోత్రము నాతో ఉండు గాక. దీనికొరకు నేను పంచ భూతములను, దిక్పాలకులను నాయందు కరుణ చూపవలసినదిగా ప్రార్థిస్తున్నాను.
(ఇక్కడ చెప్పబడిన సంఖ్యలు సరి సంఖ్యలు భూలోక సంబంధమైనవి గా, బేసి సంఖ్యలు దేవలోక సంబంధమైనవిగా వ్యాఖ్యానించ బడినది. ఇంకొక వ్యాఖ్యానం – ఒక ప్రకృతి, మూడు గుణములు, పంచ భూతములు, ఏడు ఇంద్రియములు, నవ రంధ్రములు…ఇలా ప్రతి ఒక సంఖ్య ఒక విశేషమైన ప్రాధాన్యత సంతరించు కొన్నట్లు)
కామధేనువు దేవతలను ఆహ్వానించు గాక; మనువు కార్యము చేయు గాక. బృహస్పతి మంత్రములు చదువు గాక. విశ్వ దేవుడు పధ్ధతి చెప్పు గాక. ఓ భూమాత! మాకు ఆటంకములు కలిగించకు. నేను ఎల్లప్పుడూ మంచి ఆలోచనలతో, సత్కార్యములు చేస్తూ, దేవతలకు ప్రీతికరమైన వస్తువులు తెచ్చి సమర్పిస్తాను. సజ్జనులారా! నేను ఈ విధంగా చేసినందు వలన ఆ దేవతలు, పితరులు నన్ను రక్షింతురు గాక.
ఓం శాంతి శాంతి శాంతి ఇది కృష్ణ యజుర్వేదములోని, నాలుగవ కాండ, ఏడవ ప్రపాఠకములోనిది.